Volume 1

De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert.

  • Pieter van der Aa
Date:
[1706]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert. Source: Wellcome Collection.

    62/388
    Anno 1493 Vraag naar Hifpaniola gedaan. Alonfo d’Ojeda met eenige Man¬ nen gezon¬ den, om de afgedwaalde op te zoeken Die zonder ze te vinden wederkomt. D’Afge¬ dwaalde Man fchap ver- ichynt weder aan den Oever. Een Eiland Ontdekt, door den Ammi- raai Monfer- mgehecten. Als mede S. Maria la Redonda , el Antigua met anderen. Insgelyks St.Kruz. 3 T W E E D E S C H E öaöcn be ^oïbaateu ban pen naat be ¿êepepen te boeren; bie pen berigt gaben/ bat 3e3eet nabppet bafte Itaiib gelegen loaren ; nebené beeïe (¡Eiïan= ben bie’et te binben toaren / en alle met ¿ftaampn noemöen. Jpen broeg pen of 3e loificn loaar Hif¬ paniola lag; ’tloelp sp ín ptmne taaie Ayti tjicten rn 3eiben bat pet niet bette ban baat lag. 2ilé nu ben Hmmitaaï spn Poeté loiïbe betboP gen / 3ei men pem bat be Komroieur of töegiflet^ meefïet Diego Marca met agt ¿êoïbaaten gelanö biaé / aïpoelocï pp beé 3eet moejeïpp loie?b / om bat ijp 3ig 300 lang oppouben moefï / en beel tpb betloo?; pp sonb’et ban eene Pïeine ttoep ¿§>oïbaa= ten op af om st te 3oefcen ;en alé 3e pen ín bebiïv fce 2$offcpaabjeé níet bonben/ be|ïooten 5e tot ben boïgenben <Dag te bettoeben. ï?p liet nog anbere lanben/ bie punne ©ietroeté affepooten cn op be (Ctompet bïaaében ; maat 3ienbe bat 3e níet te boopepun guarnen / en bat iebet <Dag pem een 3Jaat fepeen te 3pn / bagt pn pen te betïaaten; maat btec3enbe bat 3e mogten betïooten gaan/ bee pem sulPé nog gebuïb pebben. €>m egtetgeen tpb te hediesen/liet pp’et pont en loatet aanbraa= gen/ en bejToot om Alonfo d’Ojeda, kapitein ban eene Matabel/ nebené bpftig jjBannen om ijen te 3oePen/ af te 3tnben; alé mebe om boo?pet 3cïbe mtbbel Penniffe ban ’tJtanb tePtpgen. «¡Binbelpft fteetben 3e biebet 3onbet iemanb te binben / 3eg= genbe beel ïtattoen ge3ien te pebben / alé mebe Ralben en anbere 30o?tenban©ogeïé/ be^uiben 3eet gclpp ; 5p pabben infgeïpPé üiePenbieben/ Oepgeté / tanen / <Dutben / Corteïbuiben / |5ag= tegaalen/ <£5an3en/ en ©eïbpoenbêré ge3ien ; en 3UÏPé ín ben omtreP ban seé mnïen bie 3P pabben afgelegt; men paffeetbe 3té en ttbintig Pïeine ©i- biertjeé / loaar ban men beeïe tot be rnibbel moefï booiUiaaben. <Dcé ©rpbagé ben agtfien ban bembet bertoonbe 3íg be lílegífíet-jDecfret met bie geenen bie pp bp 3ig pabbe aan ben (Debet / en betpaaïöe poe pp betbtaaaïb loaé gebjeefï ín een groot 2Sofcp / en tuffen berbaarïpPe ©ot3en / tot pp einbelpp met b’aïletgtootfïe moeiten nog ben regten boeg gebonben pab. 315a bat b’lmmitaaï pem aan boo?b pab boen bomen / begaf pp 3ig met eenige bet 3Pnen te Hanb/ en bonb ín eenige nabp gelegen aDooningen / ïtattoene jftetten / en een jiieuloe gebaante ban een boetfmug om 3e te fpinnen en te boeeben. ^p 3agen’et beeïe aange* blampte jjBenfcpen-poofben/ en beeïe beenderen ban Jligcpaamen bie geoffett ba aten: (Dog bee5e boooningen loaren beel beter banïeeftogtbooisien/ ban b’anberen bet eetfie ontbePte (¡Eilanden.k SMé ben tienben ban 3l5obembet / be ïuifï ban ’t o^ílanb Guadalupe ten 3i5ooLib-<Doflen bebaaren loaué / (tetbopï b’Ulmmitaaï Hifpaniola 3ogt /) bonbpp’et een 3eet poog geïeegen €iïanb ;en om bat pet met be ilot3en ban Monferrat eene geïpb= peib pab / boierb pet 00b aïbué genoemt, üíet lang piet na ontbebte pp een 3ebet tonb (Diïanb/ ban alle 3Pbe ompeint en ronbom 300banig fleiï / bat men’et 3onbet ïabbetué onmogeïpb níet aanbomen nog pet 3eïbe bebïimmen bon ; bit noembe men ban St. Maria la Redonda, eneenanbet/ St. Maria Elantigna, bpftien of tbdintig mpïen ban be bufï gelegen. |Ben 3ag’et nog beeïe anbere 3eetpooge o^iïanben ten 3l5oo?beny met pooge en bibbe 25of= fen beset. Han eene ban bee3e ïanbe men / ’t lueïb St. Martin gepeeten loietb. «Den 14 ¿obembet bereibte men St. Kruz, aïloaat men biet ©jom loen en tloee binbeten magtig loietb/ cnbe^ïoep loebetbeerenbe ontmoete eene Kanö , blaat ín biet Slnbíaanen nebené eene btoubie loaren / bie 3ig tot tegenïoect fieïbeti ; bit 3|nbiaan,é lopf fepoot numeré 300 net met pplen ban be jlBannen / en baat loierben tloee ^oïbaaten geloonb ; b’^fiibi^ aan3e ©ionio bebebte 3ig met een ¿ècpiïb om paat boo? loonben te beloaaten. (Dinbeïpb bïamptebe ^>loep be Kanö aanboojb / bie omgeloorpen loietb; eene beesec 3[nbiaanen fepoot met 300 beel magt/ met 3pne 25oog uít pet luater/ bat pet teberbion= beren ïoa£. ijBen betboïgbe ban beele (Diïanben t’ontbebben bie b’eene 300 naat aan b’anbere ge-- E P S - T O G T VA N 4 legen loaren / bat3c fcpcencn ontallpb te 3nn: An.°M9?- obet3ulbé noembe men be grootfïe St. Urfuïé en Van¿iS b’anberen bic bet elfduizend Maagden, ©etbolï gevonden, gêné bonb men nog een groot afrïanb bats. Jean Baptifta genoemb loietb / te booten Bouquen ge= peeten; piet bonheide eene 25ap ten fflcfim geïe= gen/ loaat ín beel ©ié ban betfepeibene 300tten/omlkt? alé ftoggen / «¡Elften / en karbonen loaé. 5Ê>e f«i3en loaten’et 3cet fat3oenïpfc/ alpoebieï 3e ban «^ttoo en l|ont geboulot loaren / pebbenbe eene pïaaté / nebené een loeg / bie 5ig ban piet tot aan be see fïteftte; be muitten befïonben uit tieten Ptuiélop5c pp een geblogten / met bet 3tïber groen loof 3cet biel gefcpiPt / geïpfe bie geenen omtrent Valeniië te binben 3pn. 3^aat bp be Eee loaé’et een bie tbiaaïf pet30onen puiébefïen Pon / m op be 3dbe lop5c geboulot; maat men bonb’et nic^ manb in/ 3uïpé men bermoebc bat5e geblugtbia= ten. (©eé ©¿pbagé ben tloee en tlointigfïen bet 3eïbet maanb / beteiPte ban b’Jlmmiraaï b’ecrfie Bereikt aan be 3¡5oo?b5pbe ban Hifpaniola, ïanb / 5pnbe Hifpaniola. agtet pet «¡Biïaub St.Jean, omtrent bpftien mpïen ban baat gelegen. <De reft beset togt sulïenloe ter? fionb agtetbolgen. 3^a bat be 3eflig bagen/ bie beïtoning ban Por¬ tugal , om alleé te betamen gefleït paböe / ber= fltePen loaren/ beeben paate lpafliïiaan3e |Baje= fleiten booi Garcías de Herrera, (¡Ebclman ban pa= ren puisc/ pem be loeet; bat níet tegenfïaanbc bit/ pp nieté onbetneemen 5011 / ban metïafïban pem beploegen te betsoeaeu. «¡Eerlang baat na 3011? Gezanten ben 3e ínégelpPé Pieter d’Ayala (Dppetbeamptfcpin^ andermaal aan bet/ en Garcilopez de Karvajal, 25:oebet banben deiln°nlng. ftaröfnaalde Santé Kruz. $tt tesenrtpftc bang’ïïSS? Bunnen Ia|lbei)e^be-,©at3P 5<S3eet wienbefniicn aangenaam booj ben Stoning Jean gebjagen 3011^ ben / en met eene toegenegentpeib om be ©ieebe tuffen be tloee toonen te boen befianb spn / cn bat men gantfcpeïnp be ongeïegentpeben bie 3uïPé Ponben afbienben bïieben 30»/ geïppetbioé hunne iBeefleré punnen ’t loegen beeben; al’t geen men goebpattig aaubieben moeft. (Dat aangaanbe be eiffcpinge/ bie 3P obet pet gebeelte ban ben Oceáán pabben / booj 300 beel b’tpofioïifcpe PeMïiginge ín be3itneeminge bepeïébe / en inégeïpPé loegené be bafïpelïinge bet ©?eebe;bat 3P3tet genoegt 30^ pen3pn/ om boo^ alle 3oo?ten ban eerïnPe mibbe* ïen/ 3UÏPé te boen bptgengen / op bat be 23ioe* betfepap en ©penbfcpap tupen be tloee fitoonen oeloaatt loietbe. jBaat bat paate ©oogpeben 3ig bet3ePett pieïben / bat aan honing Jean / nieté anbeté ín ben Oceaan gepoong loaé / ban b’«èi^ lanben Madera, Azores, C. Verde en anbetenbie Pp toen iiesat / nebené aïïeé loat pp ban be fc uavifepe «¡Eiïanben tot aan Guinea ontbePt pab / alé mebe be <6oub-t?]Bpnen en be panbeïing/ bie alle alé onbet spn regtpebbing begreepen loaren / tgene pp 3ig aanmatigen Pon. <¡3eínPetlunénu ín pet ©erb?ag ban ©rebe fliptelnp betPïaart loojb/bat paate &atpoïpPe iBajefieiten nieté eifepensouben/ alé mebe bat3e ín geenen beeïen punne panbeïinge onttuften 30uben / 300 loei be Jlanben alé ben liooppanbeï ban Guinea , nog 00P bet seïbec <ü3oub-|Bpnen/ en einbeïpp alle be anbete €iïan* ben en onbePte ïiufïen ban be ftanarifepe <¡Eílan= ben tot ïangé öt fJtePPinge naar Guinea toe ont* bePt spnbe; 300 loaé bit aïïeé loat men Ponbe Srggen beseten te pebben / en geen anberen / ín bielPet maúlete pet 00P soube 3pn. ^aatbeneben fepeeu pet openbaat bat men pet aïsoo uitgefltePt pab/ na bat men pab betfiaan/ bat paate ©oog* pcben/Chriftoffei Kolumbus ter ontbePPinge afge- 3onben pabben/ suïPé men nieté ín spne^cpeepé^ togt/ booi ben gantfepen Oceaan tet loebetfpiee- Pinge gebonben pab/ ingeballe po boo¿ bp be Ka- nanen naat Guinea níet gepatjeert loaé / 3pnbe btt be plaatse / loaar pp 3pne ©ïooten sonb. <ên bat toen Chriftoffei Kolumbus ban 3011e eerfleont* bePPinge biebetquam/ loanneetpppemteVai-Pa- rayio be3ogte/ pp pem toen ten puogften berpeugt getoont pab. fcjaare jjBajelIdteu betbeebigben 3ig bupbaniV ger