Volume 1

De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert.

  • Pieter van der Aa
Date:
[1706]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert. Source: Wellcome Collection.

    80/388
    39 Anno 1496. Vreemde wyze van Bal- ipel by hen gcbruikelyk. d’Ammiraal bezorgt dat de Indiaaniche Taaie op Hif¬ paniola by eenige Kafti- lihanen ge¬ leerd word. Diefflal van gewydc Becldrn door d’Indiaanen begaan, fwaai geftraft. d’Indiaa- nenhoe hun¬ ne Kaciquen onderwor. pen. Zodomiti- z e aard deezer Landaard. j]Bo?gená tot in be $agt buurden. ^p badben nog een andere 300?t ban tpbbet- öipf/ ais ïjet 23aï-fpeï/ toaar toe 3e eenbpsondct íjiíiá ijadden / en b’een tegen ben anber 3onber be~ paalmge fpeeïben/ ais ín ijet iBaïie-fpeï/ en keer* ben ben 25aï met aïïe be beeïen bun£ ïtgcljaam^ / en 3ulké met 300 grooten ge3toinbïjeib en beben* btgïjeib / bat alboetoeï 3e ban <0om uít eenen 3e= beren 25oom befíond / en 3eer 3toaat toaj / 5P 3e aÏ500 ïicïjt toifïen te befheren/ aíé top 0115e kaat$* baïien Open. <De boomaamfïe en boojbeeligfïe 3aait / bie ben Hmmitaaï ín bee5e pïaat£ booz be bebeermge dcc* 3Cá ©oïk£ deed / toa£ om ^nefieré te beogen/ en bat be Heeken' be (Caaïe ber ^nbiaaiien leer* ben / biaar ban’er 3eet berfcïjiïïenöc ín ’t «Eiland toaren / alljoetoei 3e cïbanber aïïe ín ’t gemeen ber* tionben; eenebeeserbiapbe beftígbe/ biemeninïjet ¿anbfcïjapGuarinoex fp?ab / aïbiaar O’Hmmitaaï Broeder Romein 3011b eenen getempt ban b’«to- be ban St.Hieronymus, en 25?oeber Jan Bourguignon ban b’«tobe ban St. Frandfcus, op bat3p 3e leerden, ^p toaven’et eenige tpb / ín bieïbe 5p ben Kacique, en aïïe 31111e €>nberbaanen ín eenige regeïé ban ben &rifleïpben «5ob£0ienfï onbertoeeyen. 3Jn ben be= ginne toonde ben Kacique grooten pber boo? ben <0ob£bienfï te ¿ebben/ en ïcerbe ber firifïenen ge* beben; maar beeïen pber betkoutobe cerïang/dooi ben aandrang bet andere <91nbiaanen; Oeé ontjoeg bu 3ig ban 3Pii goeb bejïuit; Oetopï menbemtopp niaaïite bat be ftrifïenen 25oo£toigteti toaren/ bat 311 ïjeni 3nne Handen inïjieïöen booj gebieïb / en bat ¿et nu be befïe geïegentïjeib bias? / om ïjen om te toengen. Zoo bat beese ïjetkeïpkcn ban baar beetrokken / en 3ig naar eene anbere pïaat^ begaben. Ctoce bagen na bat 3p beetrokken toaren / boutoben 3ebere «Onberbaanen ban Guarinoex een bulé naatbn een anber/ aïbiaar bcc3e ïterbeïnben eenige geïjeftigbe 25eeïben badben / ter plaats baar 311 gemeeneïpb ïjunne Rebeben gíngen boen ; bog be §JnOiaanen guarnen/ fïooïen3c bieg en begtoe* ben 3e onbet b’aarbe bíe 3P be3aaiben ; 3tggenbe: Uwe vrugten zullen tegenwoordig in overvloed op¬ komen. Bartholomeus Kolumbus, baat blp ïjtcc booten ban gesegtïjebben/ enbiebanspnen 25’oe= ber ben Hmmitaaï / tot «Embergesagbebbet ober bet «Eiland Hifpaniola gemaabt toa! / ïjier ban berigt krpgenbe / ïiet aanfionbá naar be baaberé onbet3oeft boen ; en beeb 3t ïebenbig berkmanden, ^et 30eïb aïbiaar bee3e geelden begraaben toa* ren / toa£ met Axi bezaait / bat 3ekcre tooiteïen 3pn / bie naar itaapen Jbiecmen; en men bonö’er aan be pïaató biaat be Acriben biaren begraaben gebieefi / tboee of b?ie ban beejer JBojteïen bie be gedaante ban ten &tui£ fcïjeenen teïjebben/’tgees ne nooit ín beese Handen ge3ien lnaj>; beé 00?= beelbe men ïjet een HBonbecbierït te iuc3en; bie bit nu bond biaj* be iBoeberban Guarinoex eene gob- 1003e ©loubie / bíe sebpbenütapiteinOjedabmgt. b’^jnbiaanen biaren ten dien tpbe 30obanigonber= bioipen aan ïjunne Kaciquen, (en bp3onberïpb díe geenen ban ’t €iïanb Hifpaniola,) bat 3P fyen bbiongen te geïooben of niet te geïooben aï biat 3P biiïben. ^og geïpMne op een anbere pïaat3e / ban hunne gebioontené nog meer en uitboerigersuïïen ¿anbeïen/ aïyoo 3aï ’t boojt tegenbiooibiggcnoeg 3pn te stggen/ ^at5e ín ïjunne ï^ubieïpften/ 3lg ban een eenige ©?oubi bedienen / en níet naïaten beeïe jongen! te ïiefftoo3en/ om 3e ín betfcïjeidene 3ooiten ban affcïjoubieïphe bebjpben te oeffenen; 3ig bedienende naar ïjunne bip3e / ín aïïeé biat’er nooit tuffen ïjen biojb tegenfïrpbig gebonden: bo= ben aï biaren3t 3ter genegen tot Sodomie/ boaar tooi egter be ©?oubien3eer affcïjaubieïpft toaren; bie 00Ï1 onbet dee3en Hanbaarb toeï 3ter bui^toa= ren; bog 3cer oneerïpft onder be ïüafhïiaanen. <®e ^Bannen bedienden 3ig -níet ban ïjunne JlBoebec/ nog ban ïjunne Eufler^ / maat in aï d’oberige maakten 3P gten onberfetjeib. ^uïkö / bat men 3igtbaatïpft bemerkte / bat ben t)emon of 3DuibeF geefï bee3e ©oïkeren besat/ enïjengebuurïginber= bknbïjeib ïjieïb; gaande met ïjen om/ en ¿en om ber betfcïjeidene gedaanten^ aanfpieekenbe; baarAnno l4S<5* beneben toaren3e ban natuuce 3ter onkundig / 011= befïenbig en t’eenemaal onberbeterïpk. toiïlen ton nog andere boonmmesaakenim ïaflen; en toeï iti3onberïjetb ban be beboïkingban St. Dominica getoag maken; beneffen^ be^ Hand- boogtj# Barthol omeus Kolumbiis (Cogt na Xaragua 1 be obertoinning op ben ïtoning Guarinoux, en op* fïanb booj Frans Roldan berokkend. 3£aatïjet3ig aïbug meöetocb?org: <2^e bue^cljepen Díe ben Him ko^a' miraaïban ütabi3ljabboetibeitrekkcn/ in’t begin drie Scbep;n ban 51nïp be^ Slaaré 1496. te Ifabeiia aangeko^ in Hüpauiofó meu/toierben met obergroot genoegen ban be fta=bjarddc Kal* fkïiaanen díe 3ig aldaar bebonöen / ontfangen; l'Sge!* en 5uïr 300 toeï toegenë ben Heeftogt bie 3p noo- big ïjabben / aï£ ober De goede tpbinge bíe 3P ban beté Hmmiraalá aankomft ïjabben/ bie’crin ko?te toebet 3pn nioefï. <©eïpk nu ïjet grootfïe quaad bceser Doïkercn uít den ¿ongcr omftono / 300 ber- kreegen 3e bup bieder bc grootfït berquikkinge díe ïjen gebeuren kon / toegen£ ben aankomft bee3cc Éaftiïiaanfcïje ^cïj^pen/ bie ïjen ben Heeftogt oberbjagten. &oit£ ïjier naar 3onb Bartholomeus beé3e Due ^cïjepen toeber naar Kaitüje, toaar ín Dezelve ïjp bne ïjonberb ^nbiaanfcïje ¿êïaaben beeb in= ^chePen fcïjeepen: toant aÏ300 men jjaare IBajefieíten be= síavennat rígt¿abbe/ bat eenige Kaciquen be fiaftiïiaanen Kaftiijege- omtoagten / geïaften 3P dat men aïïedefeïjuïbigenzonden* naar Kaftiijeobetboereti3on. €nnademaaïd’tlm= miraaï ïjaare jjBajefreitm in^geïpk^ ïjabbe boen berftaan / bat ¿p ¿ertoaait^ komende / íangá be Euidec*kuft ban Hifpaniola, en ín ’t toeöcrkomen ban b’<©ntdekkinge Der OEiïanben Cuba en Jamai-. ca, be Hanben ïjem 3tet aangenaam gefc¿eenen ïjabben; bat ïjp’ec eenige uít Zee aangedaan bad/ aïbiaar ïjem beeïe fcïjooneDaben^s.fcïjeenen tespn/ en díe naar 3pn oo^beeï níet bette ban be ïaatffe jjBpnen bie bP ontdekte babbe/ afgelegen toaren/ toelke iBpnen bP St- ChriftofFcl nonnbe. Jjaare Boogljeben geïaften btm ban ín de Sörieben bieb? te Kadiz bond / bat bP doen 3011 aïleé toat bP ’t nutteïpkfte oordeelde/ en brtbefte |jem afbotderde/ en dat 3p ’tboo? aangenaam bitïöen en erkennen . 30udenaï£ eenen goeden öienft dien bP ¿en gedaan tJkS? ¿adde. $p fcïjieef dan uit Kadiz aan 3pnen 25roe= aan zyn Broe- det Bartholomeus Kolumbus,dat 300 dtaa ÏJPdee= der BaIthoio- 3t 3Pne ©rbcrë ontfangen bad/bpbertcekkeiÍ3ou; Sú ce ver¬ bat ïjp 5pnen koeró ten duiden neemen moeft / en laaten en bat bp’tt trne baben 3oeken 3ou / en indíén ïm 3e ’c Volk Züld’ bequaam bond/ bat ¿u’et ban aïïe tjrt Bolk díe te y0aa”snovct te Ifabdia toaren 30ube boen oberboeren/ en b^eibe berlaaten. ^00 b^aa aï^ Bartholomeus beese tu^ ding ontfangen bab/ber3uimbe bP níet te bertrek- ken / en liet ín 3pne pïaat5e 3pnen 25Lioröer Diego Kolumbus, aï£ bP ban díe geenen bie onder de 3pnen de ge3onbfte toaren/ met 3ignam/ paffecr* ben bP de iBpnen ban St. Chriitoffd; en de plaaté Komt ;n de aï£ de naafte ’t ^eetoaartó nagefpeurt 3pnde / quam ^¡werozama bb eindeïpk ín de Bibier bp b’^nbiaatien d’Ozama a'W3?r eene genoemd / aan te landen ; dat eene seet bermaa= diemensTwt kcïpke plaats toaé/ keboïkt ban toedet3pbeïangé Domingo der 3eïber ^eber^. Kolumbus fpeuröe 3e na / ennoemdtf- üebond dat’et Schepen ban D?ie ijonderb en meer (Connen konden inkomen / de$ kefToot bP om tep dee3er paat3e eene Sterkte ban Harde op te toet* pen / aan den <©ebet ban de iBond der Bibiere of $aben ban De ütuft díe #ofttoaavt£ ftrekte. dee dan ïjtt ©oïk ban Ifabdia komen om ban deje betoooninge eenen aanbang temaaken/ díe ¿p met de naam ban St. Domingo noemde / obet3uïk! bp’ct op díe 3&ag quam aan te Handen/ of toeï be$ ZonbüQg/ bie be ¿èpanjaarDenDomingobee* ten; of bat 3pn ©ader Dominicus genoemd toa^; aïboetoeï b’Hmmiraaï 3e aïtooé Nieuw Ifabeiia geïjeeten breft. |5íet^ toaá’er ban ín ’t eetfïe Ifa- p . . bella meer oberig afë be JDerkïieben díe aan beíta^meusKoím- rabeïïen to?ogten/ neben^ nog eenige anderen; en busbefluit 300 b?aa men be Sterkte begonnen bad / begooth j Konins; Barthoiomeus bet ütoniugrpk ban Bohechio te gaan chiojTnderï' kundig tooiden / anberé Xaragua genoemd / toaar Xaragua ge- ban bP den ^taat en tegeertop^e/neben^ dee3ebannoemt^tc i Anacoana aï£ deffeïf^ ^uberin groote agting ïjieïö. dekken.^ ©an