Volume 1
De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert.
- Pieter van der Aa
- Date:
- [1706]
Licence: Public Domain Mark
Credit: De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert. Source: Wellcome Collection.
94/388
![Derde Scheeps-togt van Bcfluic ver der naar . *t Zuiden te zeilen om te vinden is. Komt ter plaatzcwaar hy eenig Metaal van waarde vind. Anno 149*. boot, mojben/ bat be ^triben / meet ban ttoee bui* 3cnb ftpbábaalberá ín toaarbe uitleberen. Attest menigte ban heeften 3pn níet ban uít agt baat geb?agte bootfgefpzooten / bie 313 bermenig* buïbigt Rebben. <È>ce3e Boïberen nu toaren bib* maato meer ban bier of bpf maanben 3onbettopn te bjinben / nog bioob nog íet£ anberá te eeten ban ban bit Bïeefch/ met eentoeBto/ of ^cpb- DesAm- pabbeti. b’SUmmiraal bertrob ben bartigfïenSi^ miraais komft np p^n bit «ilïiïanb / om naar bat ban St. Jago te st. jago. te j aïtoaat hP beé ^onbagá aanquam / 3pnbe maar agt en ttointig mpïen ban baar gele* gen / en toel i)ct boopiaamfïe. iBín toaá ban gebagten bier cenige jjBeïk-koepen ín te fcïjepen/ om 3e naar Hifpaniola ober te boeren / geluk haate üBajefleitcn bebolenïjabben; bogmenmoeflsulk^ agterïaaten / nabemaaï be llugt beeseá oEiianbö 3eer onge3onb to / en ïjet boïb’er recb$ 3itb begon te toegben. <8ob befioot b’^mmiraaï naar ’t Eui- ben te 3eiïen / om agter be 3eber|jeib/ toaar mm tljaito toa$f te bomen/ en om te toeeten of ben inning ban Boitugaal 3ig ïjier ín níet mifteib vaftiand tc bonb / bet3eberenbe bat’er ten Euiben bafl Jlanb toa£. 3Booitobagá ben hierben ban Aflu¬ ía beeb ÏJP be boer$ Euib-<2Dofl neemen / heb? benbe 3ebert bat men aan be C. Verdifche Eilan¬ den aangekomen toaé / nog ^on nog ¿Sterren ge3ien/maar bageïpïto betrobbe ïugtgeïjab. ito* felpbö meenbe ö’&mmïraal / bat ï)P boo? beese oer£ uitbinbm 30U / ’t geene b’^nbiaanen ban Hifpaniola berigten / 300 bat hu be ^uib en Euib* Bofler-bufl aanliep / baar ¿Stootten gebonbm toierben/ toierto SBerpfpiefren / met een3cbet|Be- taaï / bat 3p Guanin noembm / gefpítfl toaren/ ban toeib iBetaaï b’^mmiraaï aan ïjaare iBaje* fleiten 3onb / bie’er eene pjotf ban beeben maaben/en bebonben ín be£ 3elfáfloffe/ttoee enbartigbeeïen/ toaar ban ’et agtien ín <Boub/ 3t^ ín Vitoer / en b’agt oberige ín Hopee beflonöen. Janneet nu b’lmmiraaï 3pn boerá ten ^uib- <Boften betboïgbe / ontmoete öp’er ban geïpbe ftruib ato toen hP ’t regt naar Hifpaniola ge3et babi en na ïjonberben bpftig mplengeseiltteheb^ ben / nam hP be$ Stbontto be hoogte bier plaatá / en bebonb be $oo¿bflaree ter bpfbe graab te toe* 3en. 35e$ B?uöag£ ben bartienben ban 5«ïP/ ïeeb men sobanigen hitte/ bat men bebugt toa£ bat’et be ¿Schepen boo¿ in bjanbgeraaben30ttben/ 3uïbé het Bolk beeï uitbaan moefti toantbetomb gíng t’eenemaaï leggen / en be hitte toal’et 300 hebig/ bat niemanb 3Í3 onbet ’t berbeb begeeben boifl/ om een Bat 3Dpn of 3Batet te hrrftellen/ bat booz te grooten bïoogte uitïebte; 3ulbé eenige bet Baten ban een fpïeeten en bjaben. Btt Ivoren Jtuanbe íú$ buur / en hrt ¿Speb bbeb en fmoït gantfeh tot fmeer en traan. <©ee3e htbige hitte buurbe ontrent agt bagen ; b’eerfïe bag einbigbe met een fierbe^onne-b?anb/en be 5cben boïgenbe hab men 3omtpb^ regen/ en be Jlugt met 3Boï* ben bebebt. <Bog niet tegenflaanbe bit alle^/ bonb men’et geene bet3agtinge / toant 3e toaren alle toanbenbe. ^e^ gaturbagé ben beertienbenban ^juïp/ ftonben de * Wachters ter fïtnbet3pbe / en be Noord bar toa£ ten3ebenbe graab; en men beo . nam 00b eenige ©ontebraapen. <Ben boïgenben zina «heter breeg b^mmiraaï be^igt/boo?b’altegroo= h ‘ ten lab en besigïjeib bertoebt / 3uïbé hP bag nog nagt tube hab/ egtet liet hP níet ban ’t toaaben af. <£erfï baag^ berfchemen Ijtm 3cbere BifTen/ • bie 3p Botos noemben/ bie 300 groot aï^ een &aïf toaren / m 3eet platte hoofben habben. <Be^ ïBonberbagé ben negentienbe toierb be hitte toebec 300 Ijcbig/ bat5e met be ¿Scljepm meenben tebeo bjanbm; bog eerlang breeg men beter toeer / bat Krygen be- hen een toeinig berfrifle / 3cilenbe 3ebentim bagen ten r weder dat ^^n/in meeníngomban ’t^uiöenaf tebeerm/ ncemenbe Hifpaniola ten l^oojben ín afbant ban hen / altoaar 3p t’eïbm^ 3lanb bagtm te .binben; en baar oob ben 3tmmtraaal ban boojnremen toaábe ¿Schepen te boen kalefateren enbigtteörautoenbie toegen^ be groote hitte reetíg en rebbelooá toaren; alá mebe om geene leeftogt te betfpillm bie mm * Sterren ontrent de Noordpool, Boca de la Bo* ter' hen wat yetfaft. 3eec noobig hab om 3e naar Hifpaniola te boe=Anno H9t* ren / obermit^ 3e baar ban reeb£ 3rrt gualpb ge= fielt toaren. <Be£ ^onbag^ ben ttoeemttointigflen ban 3Iu* ÏP3agen3e een groot getal Bogeïen bie Bofl-Euiö- Bofï ten |5oo?b-Bof!en paffeerben; en De£ |Baan= bagá ínágelpbá; ben boïgenben bag guam’er eene ïtoerbomp aan ’t 3tmmiraato-fchip / booj toeïb teeben b’llmmiraaï in bojteberhoopte lanbte3ien* <Bpg alá men ben een-en bartigfre beser maanö hab / en men nog níet ban 3ee sag / en bat men gebrek aan toatet hab / beranberbe men be koer£. ¿pAmmi- iBen hiclb het ten Moflen/op bat men te St. Do- raai verander» mi iigo of eenig <£ilanb ber ütaribaanen / bie men te- «ynetoa*. gentooojbig be Caribes noemt/ aanlanben mogt. tr’3Cmmiraaï geïafle nu bat men ’t $oo?b ten Itooto-Bofïen toenben 3011 / bito 3ciïben 3e ban ’t Ribben; eene bet ¿Scheep^ïieben / bie toen bie* naar ban ben $mmíraal toaá/ Perez genoemt/ geboojtig ban Hueiva, 3eibe uít be |Bat$ ban ’t ¿Scíjíp / 3tanb ten ^uib-Boflm / omtrent bpftien Land ten mpïen ban hen gelegen te 3íen ; bit toaren b?ie Jeuz¿nO0ftcn bergen: aanfíonbá 3ong men eene SaiveRegina,L nebená anbere Itebjeá ter eeren ban bel|.|Baagb. 3£anb ge3jen hebbmbe / beranberbe men be koet£ naar be Caribes bie men gehouben hab om toa*. StcII<n . ter/ bat men 3eet benoobigt toa£ / ín te neemen; ¡Km buá beeb men be flebená naar sebere ïitaap toen* ben / bie 3ig ten SBeflen fcïjcen te ftrebben/ la Ga¬ lera genoemb; aan beá 3clfë ïtufl maakte eenrotá een gebeeïte ban be haben / bie 3ig ban berte alá een 3ciï-boerenbe <Baïep bertoonbe. <€e ïanb ge* bomen / sagmen’er een goebehaben / bog bie men / ]a¿¿nc„ ,an pm bat 3e níet biep genoeg toa$/ níet Dojfl inïoo* pen. <®t ïtaap bie men ge3ien hab/gepafleert 3pnbe / bonbmen’er op 3cben mpïen ban baar ter ^uibet bufi/ geene haben / maar men 5ag alle ïjet ge* j&oomte ban be bufl / ïang£ 3ee aan-een geflrebt. ^p ontbebten eenig Bolk in eene Kanoö, bie een toef* nig ter 3Pbe lagen / bog 3P hm ge3fen hrbbenbe/ zi«e« namen bebïugt;enmen bebonb bit %anb eenoEi* E^nddar ïanb te 3pn/bat la Trinidad geheeten toietb; nabe* xrfnXiraal maal b’Kmmiraaï boojgenomenhab /hcteerfïe3p* noem¿ ner ontbebbingealbuá te noemen, ^p 3agoobbat het Ïanbalbaat3eer goette beboutoen toa^. ïBe^ aBoonpbagá ben eerfíeu 5tugufiito/ liep b’Ülmmi* raai langá be Huíl ten 3Beflen tot bpf mpïen ban Komenaan baar / cn hP quam aan een lange flteeke ïanb^/een lange baar hP met be b?ie ¿Schepen beeb aanlanben/ ín Prc.eka3“ « ïaabenbe jfontein toater bat uít be beeben bïoeibe/ anden* tot groot genoegen be$Boïk£; 3Pto)nbenTecboet* flappen ban iBenfchen/ en bpsonbere betuigen; ato tnebe teebenen en boetfpooren ato ban <Bei* ten/ bat ^[agtbeeflen toaren/ bie ’er 3ter beeïe op ontdekken bit (Öiïanb gebonben toierben. |Ben ontbebte oob een Eiland beeïe «Bebuurfchappen / atomebeeenanberCilanb Ifl,aSjnu ten Euiben / bat’er ttointig mpïen ban fcheen af schcctcn* te leggen en lila Santa genoemt toierb. Bah be Haap la Galera en ter plaatse baar men berstoa* ter innam/ bie men Punta de ia Playa heete / aï* hoetoeï het een 3ccr goeb ïanb toaá / bon men’er egter geene haben binben; ’tto’er aïïertoegentoa* terrpb / en ín geboomte 3ter oberbïoebig en aange¬ naam ; fchpnenbe gebuurig Ifla Santa meerbet af te topben. ttto men nu om eene Baben te 3oeben bc3fg toaá / guarnen 3e beá vBbnberbagá ben Komenaan ttoaaf ben ban jUuguflito aan be Haap ban’t Ci* ’t Eiland ïanb Trinidad teïanben/ bie b’SUmmiraal la Punta Ttiaidld» del Arenal noembe/ en 3Í8 ten 3Beflenvflrebte; en men 3ag 313 reebá ín be <©oïf/ bie Vallena gehee* ten toierb/ 3onber te toeeten bat men’er 300 nabp ïanb toaá. JlBen bebonb / bat bit <£iïanb Tri¬ nidad ban be Haap Galera tot aan ’t efnbc ban Arenal, bpf-en bartig mpïen begreep/ bie’ec toel bpf en beerrig uitmaakten: maar ato b’2Cm* miraaï 3c booi beeïen teïbe/bon hpbeá 3dfá toaa* re uítgeflrebtheíb níet toeeten. Éan bee3en hoeb ban Arenal, liet b’Ulmmíraal 3pn bolk om 3Í3 toat te becfciffen naar ïanb baaren / nabemaal 3e alle 3eet berstoabt toaren. (€om quam’er eenen Kacique ban .bit oBiïanb / bie ben SUmmiraaï met rene te jaam-geboutobe jjButo ban Harmespn](https://iiif.wellcomecollection.org/image/b30454864_0001_0094.jp2/full/800%2C/0/default.jpg)