Handboek der algemeene ziektekunde / Naar de zesde verbeterde en aanmerkelijk vermeerderde Hoogduitsche uitgave op nieuw in het Nederduitsch vertaald.

  • Johann Wilhelm Heinrich Conradi
Date:
1842
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Handboek der algemeene ziektekunde / Naar de zesde verbeterde en aanmerkelijk vermeerderde Hoogduitsche uitgave op nieuw in het Nederduitsch vertaald. Source: Wellcome Collection.

    29/322 (page 15)
    gemeenschappelijk, algemeen (<seminia mcrho» reum naturalia communia), welke allen mensclien eigen zijn; of zij zijn in de bijzondere natuurlijke gesteldheid der mensclien, volgens hun temperament, idiosyncrasie, geslacht, ouderdom gelegen en worden natuur 1 ij k e e i- gen domme lijke aanleg (seminia morhorum natu- ralia propria GAUB.) genoemd. l)e tegennatuurlijke aanleg {morhorum seminia, quae simt praeter naturam GAUB.) veronderstelt reeds eene gebrekkige gesteldheid des ligchaams. Tot deze te- gennatuurlijke aanleidende oorzaken worden die onregelma- tige , abnormale toestanden gebragt (*), welke de uitbar- sting eener bepaalde aanwezige ziekte voorafgaan, welke óf verborgen {affectiones occultae) zijn, en bij gegevene gelegenheid in werkelijke ziekten overgaan, óf welke zoo onbeduidend (affectiones mediae) zijn, dat zij eenen kor- toren of längeren tijd zonder aanmerkelijke storing der verrigtingen verdragen worden, tot dat zij, door hunnen eigenen aanwas, of door het bijkomen van andere oorza- ken ondersteund, bepaalde ziekten voortbrengen ; óf welke reeds zigtbare gebreken (■vitia manifesta) vormen, die zich door ziekelijke werking bepaaldelijk openbaren. Hoewel nu deze toestanden over het algemeen werkelijk tegennatuurlijk, abnormaal en gedeeltelijk voor bepaalde ziekten te houden zijn, kunnen zij echter ook wederom als aanleidende oorzaken, als aanleg tot andere ziekten beschouwd worden §. 16. Tot de schadelijke invloeden behooren niet alleen dingen, zich buiten het menschelijk ligchaam bevindende, b. v. de lucht, spijzen en dranken, vergiften, smetstoffen, vele soorten van wormen en insecten, kleedingstukken, baden en andere van buiten op het ligchaam aangewende dingen, maar zij bestaan ook dikwijls in niet behoorlijk verrigte werkzaamheden des ligchaams zelven of in in- wendige prikkels, b. v. beweging en rust, bezigheid van den geest, hartstogten, slapen en waken, ongeregelde ont- lasting en terughouding , alsmede wormen , in het ligchaam ontstaan , enz. Over het algemeen zijn ook de gelegenheids- oorzaken der ziekten niet zoo zeer alleen volstrekte schadelijke invloeden, zoo als de op eene werk- (*) Vergelijk GAUBII Instit. Path. §, 617—22. (t) Vergelijk gaubiüs t. a. pl. vooral §• 622 ea KREYSIG’S Handbuch S<sr pract. Krankheitslehre , Th. I. *$. 121^22.