Die Tuberculose; die Lungenschwindsucht und Scrofulose nach historischen und experimentellen Studien.
- Waldenburg, Louis, 1837-1881.
- Date:
- 1869
Licence: Public Domain Mark
Credit: Die Tuberculose; die Lungenschwindsucht und Scrofulose nach historischen und experimentellen Studien. Source: Wellcome Collection.
Provider: This material has been provided by the Harvey Cushing/John Hay Whitney Medical Library at Yale University, through the Medical Heritage Library. The original may be consulted at the Harvey Cushing/John Hay Whitney Medical Library at Yale University.
28/580 (page 12)
![omad-tv o%t(r\, xul digput, Xufjßuvovßt xul ßfj'4 Iti/vgif. xul r]v /xiv ort, rd/nfta ninuvtrfj xul guyij xui uvoj TgdnrjTui zu nvov, xul uvunTva&rj nüv, xul xoiXlr), iv tj to nvov, nqocniGt] n xul üvu%riguv9fj, vyi)\g ylvtTui navceXulg. ijv oi §uyrj /jiv Sri tu%iGtu xul ntnuv&jj xul uvuxu&utqt]Tut,, unol;riguv9fjvai, oi nuvzünuGi fir) övvrjTui, uXX' uvtd u<pJ iwvrov to (pvfiu uvuSidol to 7IV0V, oXid-giov tovto, xul und rrjc xirpuXrjg äi xul tov üXXov coj/jutoc <pXiyfju xu- ruggiov ig tu (pvfau, GrjniTuf tc xul nvov ylvtTUi xul mvnui oV ov Mp&UQr}. — Pulmonis vero tuberculum ad hunc modum oritur. Cum pituita aut bi- lis collecta fuerit, putrescit, et quamdiu quidem adhuc crudum fuerit, tum dolorem te- nuem, tum tussim siccam exhibet. Ubi vero maturuerit, anteriore et posteriore parte gravis dolor oritur, calores invadunt et tussis vehemens. Et si quidem pus quam citis- sime maturuerit, eruperit, sursum vergat et totura expuatur, venterque in quo pus erat concidat ac resiccetur, prorsus sanus evadit. Si vero quam citissime ruptum fuerit, maturuerit ac repurgatum fuerit, neque tarnen penitus resiccari possit, sed ipsum tuberculum ex se pus effundat, perniciosum id est et ex capite reliquoque corpore pituita ad tuberculum defluens, putrescit, in pus vertitur ac expuitnr, ex quo corru- ptus perit. An das Phyma der Lungen schliesst sich unmittelbar das Phyma der Pleura an, das in gleicher Weise wie in der Lunge aus Schleim und Galle entsteht, das ausserdem auch in Folge von Anstrengungen durch Platzen einer Vene sich bilden kann, wo- bei das ergossene Blut dann in Eiter sich umwandelt'). Ev Si tw nXevgm yivtiui (ilv cpvfiuTU xul und (pXiy/juTog xul und %oXrjg xutu tov uvtuv Xöyov toJgw iv 7« TiXiv^ovi,. ylviTut, öi xul und tujv növuiv, öxötuv ti t(Sv (pXißtojv anuaiHv fauyfi, (ir) §uyfj dt nuvtiXwg, uXXü Gnüdwv iv uvtoJ yivrjiuiy etc. etc. Was sind nun diese Phymata? Virchow2) hat es zur Evidenz erwiesen, dass dieselben nichts Anderes als Eiterheerde bedeuten, und liest man unbefangen alle diejenigen Stellen durch, in welcher Hippocrates sich des Ausdruckes tp-u^ia bedient, so muss man sich wundern, dass dieses je anders hat gedeutet wer- den können. Hippocrates beschreibt Phymata ausser an den Lungen und an der Pleura auch in verschiedenen anderen Organen, überall kann man nichts Anderes _ darunter verstehen als Abscesse, die reifen und endlich von selbst platzen oder geöffnet werden müs- sen. Das Phyma der Pleura selbst empfiehlt Hippocrates künst- lich zu öffnen. De morbis, über II3): tov nXtvgov giü/ta .... tootov tu[xvhv ij xufeiv. i'niuu uyitvui to nvov, tüi' uv ytvrtrai dtxuTMog, xul /ioiow WfioXtvo). inqv dt yivrjiui dtxuiulog, i'§uic to nvov nüv, iciivui ohov xul c'Xuiov xXiuvuq, (uC fJ-i] i'^untviig ujco'Siiquvt}?, xul /ioiovv odovfw. Lateris tuberculum. ...Hunc secato aut inurito, deinde pus ad decimum usqne diem emittito et penicillum ex lino 1) Ibidem p. 191. 2) Virchow's Archiv. XXXIV. 18C5. 3) Editio Kühn. Tomus II, p. 276.](https://iiif.wellcomecollection.org/image/b20999823_0028.jp2/full/800%2C/0/default.jpg)