Volume 1
Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero.
- Date:
- 1735
Licence: Public Domain Mark
Credit: Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero. Source: Wellcome Collection.
140/1590 (page 66)
![LIV. [LV.] BvbVs pabulum hoc modo parari darique oportet. Vbi femenfim p£- trauerisa9 glandem parari legique oportet*, & in aquam comicic. Inde femodios Ungu¬ lis bubus in dies darirf oportet, 6c* fi non laborabunt, pafcantur, fatius erit. aut modium vi- naciorufh quos in dolium condideris. Interdiu pafcito, no&u foeni pondo xx v. vni bo- % ui dato. Si foenum non erit, frondem iligneam <3c ederaceam e* dato. Paleas triticeas, <5c ordeaceas, acus f fabaginum, viciam vel de lupino: item de caeteris frugibus omnia condito. Cum firamenta condes quae herbofiflima erunt, in tedo condito, & fale fpar- 3 gito. deinde ea pro foeno dato. Vbi verno dare coeperis, modium glandis aut vinacio- ~ rum 1 dato, aut modium lupini macerati, & foeni pondo x v. Vbi ocinum tempefti- vum erit, dato primum. Manibus carpito, id renafeetur. quod falcula fecueris, non-re- 4 nafcetur. Vfque ocinum m dato, donec arefeat, ita * temperato, pofiea f viciam dato,po- fiea panicum dato, fecundum panicum frondem vlmeam dato. Si populneam habebis 7, admifeeto, vt vlmea r fatis fiet. Vbi vlmeam non habebis, querneam & ficulneam dato. 5 Nihil eft quod magis expediat, quam boues bene curare. Boues nifi per hiemem, cum non arabunt, pafei non oportet. Nam viride cum edunt, femper id expedaut. & fifcellaj habere oportet, ne herbam fedentur cum arabunt. LV. [LVI.] Ligna domino in tabulato condito, codicillosa oleagineos, radices in aceruo fub dio b metas facito* . Vt*' - - ' ' < • •: V , .n: . •• <■: P . . LVL VARIETAS LECTIONIS. [C. LIV.] a)prataueris P. peraueris le. paraveris B. R. b) convenit a. V. c) conici Pol- d) dare Boni te) aut modium - - - condideris. At (inonlab. - - - erit. Interdiu &c. I.I- G.. ee) ederaciam P. ederatiam J.B.R. f) viciam acusfabaginum I.I-G. g) vicia P. h) concedes Heru, i) fuperfpargito a. V. I) vinaceo. rum P. m) ocymum a. V. ocimum Po. 2. Sic alibi pluries & per hoc totum caput, n) item temperatepojl I.B.R* p)po/i etiam I.I-G. q ) habueris a. V. r) vlmeae I. B. R. f C. LV.] a) que add. IJ- G, oleagineas Reg- b) dionetas coni. P. NOTAE VARIORVM. locus imjpreftus eft: omnia fiquidem ad caput fe- quens adpofita funt, nonnullis adie&is, aliis immu¬ tatis. Per ver cum arabitur, antequam ocymum na- fatur y des%quod edant, bubus pabulum ; id hoc modo pa¬ rari denique oportet. Quae longius a vera Catonis lententia abefle puto, quam quae apud Stephanuin, Gryphium,CommeIinum, Popmam leguntur; opti¬ mum enim foenum ab omnibus agricolis ad ver¬ num tempus feruatur, idque bubus agros prolcin- dentibus, (qui proptera, quod vere arentur, vertta- fla dici folent) exhibetur., Nam quod ad farragi¬ nem teritur, adhuc acerbum eft, vt perpufillum. Re6te igitur colonis praecepit Cato, optimum foe¬ num per ver arantibus bubus elle dandum, ante ocymum, i. e. ante vernam farraginem. Hoc at- tigillc videtur Colum. 6, 3 hoc modo: Martio & Aprili debet ad foeni pondus adiici, quia terra pro fin¬ ditur. Sat autem erit pondo qtiadragena fingiuis dari9 ab Idibus tamen menjis Aprilis, vsque in Idus lunias vi¬ ride pabulum re fle fecatur. Propter quod fic videtur (cripftfle Cato : Quod optimum foenum erit, feorfim condito, per ver cum arabitur antequam ocymum, des quod edant bubus. Pabulum hoc modo denique parari oportet. Quod poftremum membrum ad c. >4. eft reuocandum. P O N T E D. 54, l V B I SEMENTIM PATRAVE¬ RIS) Editio vetus t paraueris. Inepte. Patrant apud antiquos honefte dicebatur pro peragere, ad exitum perducere, confummare; vt patrare femen- tim Cato hic, patrare bellum, Salluftius in Jugurtha ; Sc pater patratus didlus qui ad patrandum h. e. per¬ agendum iuramentum, vbi de foederibus conue- nerat, mittebatur. Vide Quintilianum. Popma. Ita omnino legendum, contra ac vult Meurfius,qui paraueris praefert, haud dubie, quod putaret de eo tempore hic fermonem efle, quo grauior labor bubus eft fuftinendus.Sed aliud eft tempus legendae glandis, aliud dandi eam bubus. Legitur glans adulto iam autumno, poftpatratam fementim. I N D E semodios) Valde haec con- fufa, quae reftituo priftino nitori ex vetere codice, Inde femodios fingulos bubus in dies dat i oportet, aut mo¬ dium vinaciorum, quos in dolium condideris. Aut /i non laborabunt, pafcantur, fatius erit. Interdiu pa¬ fcito &c. Me v r s i v s. Haud dubie commo¬ dior eft le<5iio I.I-G., & iure praelata a Meur- fio , iii 11 idonea caufa elfet, a Vi&oriana le&ione quam minimum recedendi. 54, 5 Fiscellas habereopor- T e t ) f fella notat h. 1. corbem ex iunco, quo boum ora capiftrantur, ne inter arandum herbam (e&entur. Occurrit apud Plinium 1$, ip. fi inter arbores](https://iiif.wellcomecollection.org/image/b30550087_0001_0140.jp2/full/800%2C/0/default.jpg)