Volume 1

Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero.

Date:
1735
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero. Source: Wellcome Collection.

    181/1590 (page 107)
    107 CXLVI. [CXLVII.] Oleam pendentem liac lege venire a oportet. Olea pendens in fundo Venafro venibit Qui oleam c emerit, amplius d, quam quanti emerit, omnis pecuniae € centefima accedet. Praeconium praefens ss f l. & oleum s, Romanici pondo 8 nh. viridis * r. cc. oleae caducae m 11- ftri&iuae m m * x. modio oleario menfum* da¬ to. vnguinis P pondo x. Ponderibus modiisque domini dato f * iri primae cotulas duas. Dies argento ex K.r Nou.s menidum ( x, oleae legendae faciundae quaeque v locata efl, |W ’ - <5c VARIETAS LECTIONIS. [C. CXLVI. J a) Vkenire Heru. hic & alibi fere, b) venebit B. R. fi quis venibit praec. pun&o XV. vaenibit Heru. c) oleum XV. d) nil inf. XV, e) quantitas infer. XV. f) fextaria quinquagenta XV, p) oleum romanicum pendens deducitur viride ponderibus ducentis &c. IV. h) CCCL.I. B. R. M D. a. V, 1) turidis ViSl. Sphahnate aperto. 1) modios XV. modii I.I-G. m) Jlrifliue P. I. B. R.Jlruflitis IV. n) mo¬ dios 'W, modii 1.1- G. o) tnenfo W. p) pondera XV. q) datoris pondera panicocula duces XV. datoris pri¬ mae cotylas duces I. B. R. dato iri pri. primae. P. j. datori pripnnae iste. Pol. 2. datoris primae cotylas duas 1,1-G. r) K. abeft P, s) Nou. deeft a. V. t) menfum Pol. v) que abeft P, NOTAE V Bonati nouum fuifle Plinii aetate, fed alium num¬ mum ita vocatum efie diuerfum a Vi&oriato ve¬ teri. Nomen enim v. c. eft etiam apud Cic. pro Font. c. 5. 146, 1 Hac lege venire) Legem hanc fiue conditionem fimul etiam praeconii formu¬ lam puto, quod etiam indicare videntur verba proxima, praeconium praefens. Non enim puta- lierim veram ede Turnebi rationem; quiio, 18 mercedem praeconis intelligit. Sed praeconium praefens eft fumma pretii vel indicati a domino, vel promifii a redemtore, praeconis voce euulga- <a, vt conftituant alii, an augere ipfis pretium laceat. Caeterum legis vocem in his contrari¬ us iolennem fuifle apparet etiam ex Cic.Verr.3, $6 vbi recitariiubetur lex decumis vendundis C. Ver¬ re Praetore. 146, 1 Centesima accedet) Centefi- mac acceflionem faciebant coa&ores, &, cum cen¬ tum feftertia cogenda effent, vnum praeterea fibi cogebant. Cicero pro Rabirio: Non intelligo hoc, quale fit, vtrum acceffjvnem decumae, vt noflri facere coablores folent centefimae, an decefftonem de fumma fecerit. Hinc in lege venditionis oleae penden¬ tis recipitur emtorem foluere praeter pretium Coa&ori pro pecunia redigenda centefimam; praeconi, qui a&ionem oleae fecit numerato fe- ftertios L: tum dare domino oleae caducae mo¬ dios L, ftri&iuae X,& ex caduca olei Romanici, cuius vfus vulgo Romae, pondo 8 D* ex ftri&iua olei viridis & praeftantiflimi pondo CC. Praeterea modio oleario X. pondo vnguinis, ne olea in men- fura adhaerefeat. Oleum Romanicum vocat id, quod commune dicitur, fitque ex oleis caducis, & ni¬ mium maturis; ficuti, quod ex viridibus. & non¬ dum maturefeentibus, viride. Ifidorus lib. 17. Quod ex albis fuerit oliuis expreffum, vocatur Sp era¬ num, a Graecis efitpzwj appellatur; quod autem e fuluis ist nondum maturis fuit expreffum, Viride ap¬ pellatur ; quod vero ex nimium maturis, commune dicitur, Ex iis ad vfum vitae primum efl fperanum, fe¬ cundum viridet tertium commune. Seruius in 2. Ge- erg. id enaxrans* & amarapaufia bacca, Amara, in- A R I O R V M, quit, id efl viridi, nam de paufia viride oleum fit.vn- de contra dicitur dulce, quod non efl viride. Quam in¬ terpretationem cur reiiciant plerique, non video; praefertim cum tradat Colum 5,8,4 Paufiae baceam iucundiflimam efie, oleum, dum viride eft, faporis optimi: Bacca iucundijfima, inquit: efl paufiae, fpecio- fijjima efl regiae, quae potius efcae, quam oleo efl idonea. Paufiae tamen oleum faports egregii, dum viride efl, ve- tufiatecorrumpitur. P OP M A. 146, I DOMINI DATO IRI PRIMAE) Sic habent libri veteres,id quod nonnulli arbitran¬ tur efie ex formula ftipulationis ad venditionem oleae adhibitae, in quo fit dato iri, pro datum iri, vt in Pande&is Florentinis redditu iri9 rejlitutu iri, nam veteres ea quae in v definunt, fequente vocali omifla littera m per 0 vel v efferebant: Sed haec interpretatio hic non conuenit. Turnebus exi- ftimat hic praecipi dandum cotylas duas iridis pri¬ mae <5c praeftantiflimae, cuius odore imbuta vafa olearia melius & odoratius oleum reddant. Nec defunt, qui iri primae interpretantur primae deple¬ tioni, quod /rfiue^/V eft vola manus, qua aliquan¬ do vtimur ad vinum guftandum; cum tamen hic agatur de oleae pendentis venditione, & admett- fione, in qua nullum vfum praeftat vola manus. Mihi videtur, di&ionein iri coaluifle ex notis I. R.I. id eft, in rem illam, & Catonem voluifle dari pon¬ deribus modiisque domini, quibus vfus ad oleam admetiendam oleae primae cotylas duas, vt praece¬ denti cap. vaforum vfioni vi&oriatos 2. Sed huius- cemodi de rebus, de quibus nihil habemus praeter coniechiram, liberum cuique iudicium relinqui¬ mus. P O P M A. V. C. Datoris. Sed placet ingenio- fiflima emendatio Popmae. Mevrsivs. II. lud datum hi fuftinet quoque Pithoeus fubfec.2,4. SCHOE TTGENIVS. 145, I Olevm, ROMANICI) Incidi poft oleum. Oleum fibi dari poftulat duorum generum, Romanici, quod vulgare interpretatur Turn. 10, 18, ex olea caduca & matura; & viridis, ex ftri&iua & immatura. 146, 2 Dies argento ex k. nov.) Hic in omnibus emtionibus, cum folutio non fit O % numerato.