Volume 1

Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero.

Date:
1735
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero. Source: Wellcome Collection.

    48/1590
    notauimus ftridim enarranda, in quibus alioquin multi dubitarent. Quaedam infama reliquimus, quae nos adhuc lateant, vt poflint alii, vel libris fidelioribus repertis, vel ingenii bonitate & egregia prae¬ ceptorum dodrina de eruditione & diligentia laudem quaerere. Nam plurimum rei Latinae referret, hos audores, qui priini Romano generi omnium rerum expetendarum praecepta tradiderunt, quam emendatifiunos facere. Sed hanc emendationem noftram, qualiscunque ea fit, tibi dicamus, Be R- NARDE I v s tiniane, praeclare fenator, inilitiaeqiie infignibus decorate, quem in omni pu¬ blico munere magnificum atque prudentem fere omnis Europa cognouit. Nam in cenfura domi mira¬ bili quodam temperamento feuerus huinantisque fuifti. In dicenda fententia quis fenator te grauior? copiofior? & vehementior auditur ? Foris vero in gerendis magiftratibus, quanta tua fuit clementia atque iuftitia? Sed in obeundis legationibus peculiarem illam domus tuae cum fapientia eloquentiam adeo praeftitilii, vt vere Leonardum illum Iuftinianum, patrem tuum, oratorem clariflimum, vt cor¬ pore, ita fpiritu & eloquentia reddideris, poflitque in familiam Iuftinianam per continuam feriem ora¬ torum id dici, quod in Curionum laudem de eloquentia hiftoriae commemorant. Igitur, difertiflime Patricie, fi quando a publicis negotiis otiofus fueris, rufticos hos libros, quos Iegilfe nec inutile nec indecorum erit, paulo accuratius perlegas. In quibus (quia in vtraque lingua polles plurimum) fiquid inendofum inueneris, in ftudioforum vtilitatem emendabis, vt poflint latinae quoque literaede erudi¬ tione ita debere, quemadmodum de prudenti & generofo confilio res tua publica tibi debet. Vale. ii. GEORGIVS * ALEXANDRINVS DOMINICO GEORGIO, INSIGNI PATRITIO. S. Francifcus Philelphus, quo primum magiftro ad litteras Mediolani fum vfus, quotiens a difcipulis in¬ terrogaretur, imrao vero, vt eft comis facilisqhe natura, eos vt de fe multa quaererent hortaretur, illud duntaxat affirmabat, quod exploratum fibi certumque fuiflet, nixus femper tum noftrorum, tum Graecorum feriptorum teftiinonio. Quod fi quempiam [forte quidpiam ] vel parum conftitiilet, vel in praefens non fuccurrilTet: non pudebat tantum virum feriptores euoluere, vel, fi per otimn id non licuiflet, ftudiofos iuuenes ad libros remittebat, locum indicans, vbi quod confuleretur tradarl explicarique putallet. Nonmmquam etiam fi in exponendis audoribus fcntentiam minus veram protulif- fet, tum autem ex ledione varia, aut ab alio vel aemulo diiierfumcognouiiTet; libenter fua damnata ex- pofuionealienumfenfumcomprobabat. Adeo veram dodrinam colebat, tantaque ex fide difcipulos eru¬ diebat, vtnunquain contentiofus in veritatem infurgeret, aut iuuenum mentes iis praeceptis pateretur imbui, quae aliquando cum dedecore & damno dedifeenda forent. Admirandus profedo vir , & ab iis inprimis colendus atque fedandus, qui prompto & expedito ingenio praediti honeftam cupiunt eruditio¬ nem. Gregorius item Tifernus praeceptor nofter, nunquam a me fine honorifica & grati difcipuli prae¬ fatione nominandus, qui viam ad multa aperuerit, quae non dico ignorata, fed vix animaduerfa a dodis viris noftro tempore fuerunt. Adeo acutus & exadus rimator Romanae antiquitatis & cenfor Latinae litteraturae feuerus fuit, vt non modo id probatum elegansque duceret, quod prifeorum vfuconfirma¬ retur: fed inter eos, qui in bonis litteris illuftres olim fuifient, iudicium atque diferimen exigebat: quan¬ do quidem alius eruditioni magis quam eloquentiae conferret : contra in alio eloquentia maior quam eruditio fpedaretur. Illud item ante omnia ab ingenuo praeceptore, qui vtilitati difeentium confule- ret, vitari dicebat, id fibi fidei poftulare, quodplerique omnes magiftri facere folent, vt fine locuplete tefte aut ratione conftanti, quae enarraret, credi vellet. Et vt fuit omnibus bonis artibus tam Graece quam Latine inftrudiis & in noftra memoria dodiflimus acfinefimulatione praeceptor veriflimus: ficeos maxime omnium promeritus fuit, qui reconditae alicuius & indubitatae dodrinae amatores fuerunt. Sed quorfum tanta & tam longe dePhilelphoTifernoque repetita? Vtinam poft ea tempora, quibus lati- nae litterae diu turpiter oppreflae & indigne iacentes paululum refpirare&fe erigere coeperunt, pulfa- que foeda barbarie maieftas Latina aliquantulum emerfit, qui publice per Italiam profeffi funt, fiue ii publico falario condudi, fiue priuatis difcipulorum impendiis legerent: aut minus fibi arrogaifent, aut quos docebant infolefeere non docuiflent. Nam iam excitatis ftudiis, reque Latina in maius crefcente fi iuuenes ingenue (vt par erat) ad diligentiam magis quam ad infolentem negligentiaminftituti fuifient: noftris temporibus in Romanam elegantiam exquifitamque eruditionem prope ventum eflet. Sed pro nefas, perniciofain illam confuetudinem, qua nulla maior peftis ftudiofis afferri poteft, in fcholas in¬ tulerunt, vt quotienscunque paulo folertiorem difeipuitim nadi forent, plus quamconueniret eblan¬ diti atque laudibus attollentes, hunc ex Plauti atque Terentii anima conflare dicerent 5 in illo vim dc * Habetur in filet lenfintmet; & pertinet a4 CelumcUam* copiam