Volume 1

Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero.

Date:
1735
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Scriptores rei rusticae veteres Latini Cato, Varro, Columella, Palladius. Quibus nunc accedit Vegetius de mulo-medicina et Gargilii Martialis fragmentum. Adiectae notae et lexicon rei rusticae curante I.M. Gesnero. Source: Wellcome Collection.

    82/1590 (page 8)
    6 da fient, fatis accipiantur. Reliqua quae y fient, vt coinpareant. * Siquid z defit in an¬ num, vti paretur, quae fuperfint, vti a veneant: quae opus fient locato, locentur/: quae opera fieri velit, & quae locare velit, vti imperet, & ea feripta relinquat: pecus confi- 7 deret. Au&ionem c yti faciat. Vendat oleum, fi precium habeat, vinum frumentum* que quod fuperfit. Vendat boues vetulos, armenta delicula d, oues deliculas, lanam, pel¬ les. VARIET AS LECTIONIS* y) quae comparanda Jint, fi quid IV. I. B./?. z) fiqua defint i. a. v. comparentur 1.1. G. comparetur etiam I.B. R. nobifeum Cr. a) vti ani. I.B.R. b) loc. videat: quae deinde o.fv+& quae nolit, imperet W. I.B.R* tjjv deinde etiam habent taeterae a. V. c) tonfionem W,I.B.R. d) reticula oues reiic. omnes a, V, plan$ omitt. Cr, , NOTAE VARIORVM. quae parata fint, rationem vinariam, oleariam, quid venierit, quid exaltum fiet, quid reliquum fiet; dein¬ de imperato quid veneat, quae fatis acc. fi acc, reli¬ qua <&c. Neque audaciae me magnae accufatu- rum confidebam, qui varietatem le&ionis fupra indicatam confideraret: fed cum horridiufculam Catonis aetatem non dedecere videatur Comme- liniana le&io, quanquam non vsque quaque fibi refpondens, & infinitiuus pro imperandi modo potitus, legislatori, vel oracula fundenti conue- niens (quo honore Catonem pofterior aetas ma- dauit) videatur librariis mutandi occationem praebuifle: nihil tentandum putaui. 2, 5 Qv id exactvm SIET) Nimi¬ rum opponuntur reliqua iis, quae exafla funt & foluta: vtrumque folenne, apud ICtos praefer- tim, verbum de penfionibus colonorum, aliis¬ que publice vel priuatim praeftandis. 2,5 Qjvae satis accipivnda) Haec fatis acceptio fatis dationi refpondet, quam vulgo cautionem vocant e. g. Dominus conftitue- re debet, an fatis accipiendum fit a vicino, cui noiium ipfe opus nunciauerit. Quam quidem eo magis hic intelligi velim, quod ea fine praetore tranligi poteft. Vid. ICtos, e. g. Doneli.15. 46. p« 844* 2, 5 AVCTION. VTI FAC.) Male haec, vt plurima alia, in hoc libello a fuperioribus di- uulfa funt, quae coniungi debent ex fide veteris codicis. Pecus confideret, auflionem vti faciat. Vendat oleum fac, M E V R S. Locus mihi dubius; nam ro auflionem vti faciat, librariorum addita¬ mentum exiftimo, quippe apud Stephanum, Gry¬ phium, Commelinum, Popmam, & in Vaticanis etiam codicibus capitis 3 argumentum, cum iis¬ dem verbis etiam caput incipiant. Ienfonius edi¬ dit pro auflionem, tonfionem, [&] ita [quoque] Brufchius, quae vox in vetufto quoque codice Florentino extat ad hunc modum: Pecus confide¬ ret, tonfionem vbi faciat. Sed non tonfionis tan¬ tum (quod ad ouile & caprile pecus attinet,) aut auflionis gratia Paterfamilias pecudes confiderat, verum ob alia multa: nempe, vt inutiles fecer- nat, vt numerum recenfeat, vt animaduertat, quomodo curentur, quae ad admifluram apta, quae ad ruftica opera, qui foetus nati fint, qui nafeituri, & plurima alia. Idcirco Columella r qui multa ex hoc loco accepit, fic lib. 1 cap.8 de patrefamilias eft locutus: tum etiam pecus & fa¬ miliam omnem recenfeat, fundique inftrumentum & fupelleflilem. Quare ita fortafie fcripfit Cato: pecus confideret in uniuerfum id praecipiens. Cer¬ te Petrus Crefcentius lib. 1, c. 13 qui totum fere caput excerpfit, fcripfit haec folum: Pecus omnt confideret. P O N T E D. Ita alfentior viro cla- riflimo, vt auflionem quidem ad pecus folum per¬ tinere negem, pecusque multis aliis quoque de caufis confiderandum fatear : fed plane tamen eiicere haec verba non audeam, eaque, vt fum- mam dicendorum a Catone profe&a credam, quae deinde, vt plerumque fa&um videbit, qui ani¬ mum aduertet, lemmatis inftar repetiuere libra¬ rii. Tonfionem, quam habent quidam codices, peperit forte eorum opinio, qui putarent necek fario ad pecoris conficferationem referenda eflfe, quae proxime fequuntur. 2, 7 Armenta delic vl A)in ma- nuferiptis eundis, quos vidi, ita legi. Formis excufi antea Reicula & Reiculas. Veterem ledio- nem non potfum, nili au&oritate vetuliorum li¬ brorum confirmare. M. Varro de re pecuaria Reiculas oues appellat; item in Catone, vel de li¬ beris educandis, vt ex Commentariis Nonii co- gnofeimus, haec eniiii eius verba: Et vt in gregq opilio oues minus idoneas remouere filet, quas reicu¬ las appellat &c. Nec tamen veterem feripturam damnandam cenfeo: multa enim apud hunc ve- tuftiflimum feriptorem leguntur, quae vfus po- ftea aboleuit. V 1 C T. Delicuum veteres dice¬ bant, a delinquendo Plaut. Cafina. Quando tibi nil domi delicuum ejl; & Deliculum , vt Cato, ar¬ menta delicula, quae aetate vel morbo deficiunt, vt non pdffint amplius vfui ejje. Delinquere enim ident eft, quod de ncere, vt Deliquium & Defeflus ea¬ dem funt. Tubero in hiftoria: Num delinquit, aut fuperefl aliquid tibi, id eft, deficit, aut fuperat, vt interpretatur Seruius in 4 Aeneid. Alia his armenta reiicula, quae fcilicet magifter pecoris a grege ob vitium fegregat, & alienat. P o p. Quaenam armenta delicula 1 quaenam oues ? an quae non amplius fugunt, vt fit tbroxo^/Kws, a de¬ licus l co enim vocabulo Latini veteres animalia la&ere