Onderzoek naar het verband tusschen den aard der rijstvoeding in de gevangenissen op Java en Madoera en het voorkomen van beri-beri onder de geïnterneerden / door A.G. Vorderman.

  • Vorderman, A. G. (Adolphe Guillaume), 1844-1902.
Date:
1897
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Onderzoek naar het verband tusschen den aard der rijstvoeding in de gevangenissen op Java en Madoera en het voorkomen van beri-beri onder de geïnterneerden / door A.G. Vorderman. Source: Wellcome Collection.

    50/244 (page 38)
    malen; ook heeft zij, volgens ontwikkelde inlanders, bovendien een eenigszins wrangen bijsmaak. Zij drukken dat in het Maleisch uit, door te zeggen: »nasi merah kasar, dan scpct sedikit', nasi poetih aloes, dan Icmcs. De bewering van Dr. SWAVING, geuit in zijne Geneeskundige Topographie van Batavia ^), dat de inlander zijn rijst niet volkomen gaar nuttigt, is ten eenemale onjuist. Desniettemin, is zij door enkele nieuwere auteurs, zonder eenig voorbe- houd overgenomen. In tegenstelling met hetgeen wel eens door andere schrij- vers beweerd is, moet ik hier opmerken, dat de inlander zijn rijst bij voorkeur lauwwarm nuttigt. De rijst die van het avondmaal is overgeschoten en den volgenden morgen tot ontbijt dient, wordt zelfs, zoo slechts eenigszins mogelijk, in een koekoesan opgewarmd. De inlander gebruikt het rijstmeel voornamelijk tot be- reiding van inlandsch gebak, [kwé-kwé], of inlandsch brood, {apcin); beiden worden echter als bijspijs of versnapering genuttigd. Verteerbaarheid van rijst zonder zilvervlies. Omtrent de verteerbaarheid van eenige voedingsmiddelen, o. a. van rijst en maïs, zijn in Europa op personen proeven genomen, proeven, waarvan het resultaat echter in benade- renden zin moet worden opgevat, daar het slechts met weinig voedingsmiddelen mogelijk is, den mensch bijv. uitsluitend gedurende meerdere dagen, te voeden, zonder nadeel van de proef ot den persoon, die zich aan de proef onderworpen heeft. Zij zijn o. a. medegedeeld door Koenig ^), en duurden wat betreft de rijst en maïs, 2 a 3 dagen. De rijst werd, onder toevoeging van een weinig vleesch- extract met rundermerg, in den vorm van soep toegediend; ‘) Natuur- en Geneeskundig Archief voor Nederlandsch-Indië, Ie Jaargang 1844, pag. 65. -) Dr. J. Koekig. Chemische Zusamenzetzung der menschlichen Nahrungs- und Genussmittel III, Auflage 1889.