Volume 1
De sedibus, et causis morborum per anatomen indagatis, libri quinque. Dissectiones, et animadversiones, nunc primum editas complectuntur propemodum innumeras, medicis, chirurgis, anatomicis profuturas. Multiplex praefixus est index ... / [Giambattista Morgagni].
- Giovanni Battista Morgagni
- Date:
- 1761
Licence: Public Domain Mark
Credit: De sedibus, et causis morborum per anatomen indagatis, libri quinque. Dissectiones, et animadversiones, nunc primum editas complectuntur propemodum innumeras, medicis, chirurgis, anatomicis profuturas. Multiplex praefixus est index ... / [Giambattista Morgagni]. Source: Wellcome Collection.
330/406 (page 228)
![accepimus, cujus norfnullas, alias infpeximus Partes fub finem A. 1715. Hsc pus cum fputis expedlorave- rat, & diu venerea febricula macerata fuerat , ut in cadavere mammarum neque vefligia extarent, fola au¬ tem papilU cernerentur y quemadmodum in phthifici corporis defcriptione loquitur Aretaeus ( b ). Sic in meretrice altera poft fimiles phthifis notas , quales pulmones Valfalva invenerit , mox ( i ) videbis . Nunc enim priufquam ad phthificorum tranfeamushi- ftorias, alia reflat empyici, quam continuo defcribe- mus , 12. VIR quidam a praegreOTs quibufdam febribus liber exiftimabatur. Sed poftmodum conqueri de liti coepit, difficilique refpiratiene , ut eredla cervice fpi- ritum ducere cogeretur, de fenfu item cuj’ufdam pon¬ deris in medio thoracis- Decubitum in liniftrum la¬ tus ferre nullo pafto poterat. Quod fi praeterea oede¬ mate pedes intumuiflent $ nullo autem modo tume¬ bant ; haud alienum fuilfet de hydrope thoracis du¬ bitare . POST MORTEM autem empyema , five pus replens finiftrum thoracis cavum , repertum efl - Siniftri pulmonis lobus fuperior aliquan¬ tum induruerat: & qua claviculam fpedlabat, velicu- las, ex quibus confiat, mirum in modum audias ha¬ bebar ; ut nonnullae avellanae magnitudinem aequa¬ rent y caeterae multo minores erant , Quaedam globi figura , reliquae oblonga , & ovali , omnes plen$ erant aeris, exterius autem fanguiferis vafculis cir¬ cumcirca infirudlae , quorum inofculationes in una, aut altera apparebant . Una infuper , minima quaedam foraminula per interiorem faciem hiantia oftendit. 15. Hic aeger quare in affedlum latus, in quod fu- periores plerique poterant, cubare non poflet , haud liquet, praefertim cum dolor nullus, ut in primo (f$ de duobus viris proxime defcriptis, eo in latere com¬ memoretur. Sed neque eo in viro , a quo Epiftola hac ( / ) incepimus Valfalvae Obfervationes proferre, cum praeter illas, quae in ventre erant, caufas, aliae in thorace non deeflent difficilem refpirationem fa¬ cientes, proclive eft intelligere, cur non eredto , fed demiflo capite jaceret commodius. Multo autem dif¬ ficilior videri potefi explicatio Obfervationis Cl. Capperi ( m ) in quodam putridos corruptofque pul¬ mones habente, qui ultimis vitae quinque horis fupi- nus denique cubare potuit, cum antea adeo inflexo corpore in ledto federe coadlus eflet, ut caput inter genua quafi recondere videretur . Hic vero phthificus alter eft de duobus, quibus laudata adeo ab Sydenha- mio ( n ) equitatio mortem acceleravit: quae res oc- cafionem praebuit Aropliffimo Praefidi Buchnero Scho- lium adjiciendi unde intelligas, quando in phthili il¬ lud exercitationis genus vetandum fit, & quando non fine fpe commendandum . Nimirum ut in caeteris mor¬ bis, ita in hoc quoque non omnia omnibus profunt auxilia, Itaque iis qui phthili obnoxii lunt , fiquis Medicus imperaret condonari, aut alio modo vehe¬ menter, & acute fermocinari, aut canere, quia San- dtorius nofter ( 0 ) haec non commendavit modo, fed & eximii Sacri Oratoris exemplo comprobavit , qui in juventute huic morbo obnoxius , poftea quotidie ingenti voce concionem habendo profperam fibi vale¬ tudinem comparaverat, neque ille tamen Medicus qua hic eflet Orator, & qua item caeteri quibus id lauda¬ bat Sandorius, pulmonum conftitutione, attenderet j quot tandem credis in illud ipfum a quo retrahere vellet, malum temere efle praecipitaturum? Sane cum eflet in juvene M. Tullio j ut ipfe de fe tradidit in eo libro qui infcribitur Brutus; cum eflet , inquam , fumma gracilitas y & infirmitas corporis, procerum & tenue collum : qui habitus, & qua; figura non procul abeffe putatur a vita periculo, fi accedit labor , & laterum magna contentio, ipfe autem vi fumma vo¬ cis , & totius corporis contentione diceret s optimi & <Amici y & Medici hortabantur, ut caufas agere defi- Jleret: itaque receffit a foro, nec nifi biennio poft rediit prope mutatus . Tsfam & contentio nimia vocis refederat, & quafi deferbuerat oratio, lateribufque vi¬ res y (J corporis mediocris habitus ac c effer at. Contra vero qui fibi non temperant, Oratoribus , Ledori- bus. Cantoribus quid in pulmone faepe accidat , no¬ fter oftendet Ramazzinus ( p ), atque idem vifcus ut exulceratum, purulentum , prorfus putridum fuerit juveni qui tibiis canebat, & cuidam Miflico , lauda¬ tus alias Duiffingius ( q ) docebit , & Stegmannus ( r ), Quin ipfe memini, in ForolivienfiJuvene,qui acuta voce in Caefarea Aula magno cum plaufu ceci¬ nerat, fpirandi organa fuifle adeo exulcerata, ut vi¬ tio ad laryngem , faucefque produdo jam deglutire nihil poflet, & dum vitellum ovi forbilis ingerere fenfim vellet, fuffocatus interierit . Quid autem Val¬ falva in pulmonibus alterius viderit , qui in eadem arte, ejufque inftrumentorum ufu verfatus fuerat , mox (/) leges. Prius enim de ejus hiftoria quem noviffime ( t ) propofui , hxc pauca adjicienda funt, non liquere videlicet, unde pus extiterit quo cavum replebatur finiftri lateris, an aliunde eo translatum , an effiifum ex fuperiore illa pulmonis parte aliquan¬ tum dura, in amplafque veficulas dilatata . Nam fi quibus lymptomatibus ftipatae fuiflent proegreflae illae febres, conflaret, aut quae pars alia corporis fervaret aliquod laefionis veftigium; poflet efle primae conje- durae locus. Nunc etfi caveae illa: pulmonis ad eum modum apparuerint, ut pro amplificatis ejus veficulis pofle accipi vifae fint; tamen fumma illa fedesin qua erant, & adjuncta durities fufpicionem fortafle aliquam movere poliunt , conjedurae alteri faventem , apud eos praefertim qui non cafu fadum credant , ut in phthificorum difledionibus Valfalva: acciderit eandem potiffimum laefam invenire pulmonis partem, quemad¬ modum proxima oftendet Oblervatio, & duae confir¬ mabunt , quae poft illam proferentur. 14. QUIDAM muficae artis, ulufque hujus inftru¬ mentorum peritus, aetate jam confiftente, tribus ante annis in fputum incidit fanguineum, cui tuffis cum exfpuitione materiae, ut vulgo dicitur , catarrhalis fucceffit. Multis elaplis menfibus Iputum fanguineum rediit, deinde alias quoque, donec poft fe expedora- tionem reliquit materia & multae, & craflae , & pe- joris notae. Facilis quidem erat decubitus in utrum liberet latus, nullufque in thorace dolor . Sed tuffis nodu, & praecipue poft ccenam molefta erat. Gravis quoque erat refpiratio, poft motum praefertim, quan¬ tumvis levem. Ad haec, multa litis ; a cibo autem affumpto ftomachi gravitas. Aliquot ante mortem heb¬ domadis crebri erant ludores nocturni: & cum pedes aliquando intumefeere, & poftmodum omnino detu- mefeere confueviffent j noviffimis diebus haud amplius detumefeebant. Accedente autem diarrhoea, qua mul¬ ta ferofa materia profluebat, cum fe, ut furgeret, ve- ftire ccepiflet j defecit. PULMONES huic ho¬ mini multis repleti erant tuberculis . Inluper finiftri pulmonis lobus fuperior, & fuperiore quidem parte , fternum verfus, exterius praxfurus, ulcus intus , nec parvum, habebat, in quo lanies , quafi pultis in- ftar . Hic autem Valfalva animadvertit , phthilicis quos ad id tempus fecuerat, ulcus , & laefionem in fuperiore fuifle pulmonum parte. Quod reliquum eftj huic in dextero thoracis cavo leri quafi felibra j in pericardio tantundem repertum eft. Hoc pericardii fe¬ rum, impolitum igni, totum evanuit, nifi quod pel¬ liculam reliquit in vafis fundo , 15. MERETRIX viginti circiter annorum, plures jam menfes lenta febre, tuffi, fputo pejoris notae, to¬ tius corporis macie laboraverat. Querebatur de dolore in finiftra thoracis parte , in quam fi decumberet , ferre vix poterat . Spirandi difficultate urgebatur . Huc acceffit copiofum fanguinis fputum : quo re- preflo, diebus poft duobus, auftrali faevienteconftitu¬ tione, in qua fimili morbo laborantes plerumque per¬ eunt , vivendi finem fecit. PULMO dexter vix coftis adhaerebat, Uterque duris, & ad album colorem vergen- ( h ) De Ciuf. & Not. diuturn. Affeft. ]. i. c. 8. ( i ) n. 15. ( k ) n. 8. ( / ) n. 4. ( m ) A&. N. C. Tom 4. Obf. 47. ( n j in Differt. Ep'ft. «d G. Cole. ( o } Comment. in Art Med. Gal. c. 67. partic. 1. ( p ) De Morb. Artific. c. 37. ( q ) Commere. Litter. A. 1741. Hebd. 44- n. 1. C r Eph. N- C. Dec. 3. A. 4- Obf. 109. ( /) n. 14- ( * ) n. 13.](https://iiif.wellcomecollection.org/image/b30455546_0001_0330.jp2/full/800%2C/0/default.jpg)