Volume 1

De sedibus, et causis morborum per anatomen indagatis, libri quinque. Dissectiones, et animadversiones, nunc primum editas complectuntur propemodum innumeras, medicis, chirurgis, anatomicis profuturas. Multiplex praefixus est index ... / [Giambattista Morgagni].

  • Giovanni Battista Morgagni
Date:
1761
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De sedibus, et causis morborum per anatomen indagatis, libri quinque. Dissectiones, et animadversiones, nunc primum editas complectuntur propemodum innumeras, medicis, chirurgis, anatomicis profuturas. Multiplex praefixus est index ... / [Giambattista Morgagni]. Source: Wellcome Collection.

    349/406 (page 247)
    in fecunda palpitatio cordis , inaequalitas pulfus , afthma, aliaque diligenter, fed nonafphyxia, memo¬ rantur, quamvis finifter cordis ventriculus intus > ex- traque effet cartilagineae firmitudinis j & pericardium tamen , in hac carnofum , in prima cartilagineum , undique cordi valide , arEliffime , adcurate & pertina¬ citer, ut in tertia quoque, annexum erat. Qtiid ergo refpondendum eft? Vide, an hoc forte : Valfal- vam praeter illam alligationem , inveniffe membranam cordis extimam multo craffiorem fadam , pericardium autem oppletum ferofa materia, & purulenta. Craffi- tudo enim illius membranae faciebat fortaffe , ne cor fatis expandere fe pofiet , & cum paucum propterea admitteret farrguinem, neque modica hujus copia mox in arterias extrufa, nec vi qua extruderet, ipfas dila¬ tare fatis valeret , cohibitum fcilicet ab alligatione , & prat^rea a materia illa, ut ferofa erat, laxatum , ut purulenta autem , peffime affedum , five hcec ex pulmonibus in peripneumoni* declinatione translata huc fuerat , five peripneumonia habuerat etiam peri¬ cardii, & membrana; cordis inflammationem conjun¬ ctam : quorum utrum credibilius fit , propter eoiiim qua; tunc jegrum afflixerant , & quae in mortui pul¬ monibus apparuerint , ignorationem , haud liquet . Verum eft quidem , utriufque , aut alterius il¬ larum membranarum inflammationem exceptam fuifle non iemel ab utriufque inter fe coalitu fecundum Ruyfchii , & Freindii Obfervationes , fuperioribus Litteris ( i ) commemoratas. Sed verum eft quoque , ferum eradis, & qua; facile concrefcere poflint , par¬ ticulis foetum, fsepe intra pericardium exprimi , eo¬ rum pradertim qtii laborant peripneumonia , ficuti ad te fcripfimus alias XTK ) • Ex ejufmodi autem concre¬ tionibus, fi tenues, disjeda;que cordi adtaereant, pof- ie effici inftar pilorum j li conftipata; autem in unum aut plures quafi fafces inter cor, & pericardium du¬ cantur. fieri pofle craffa vincula illud ad hoc alligan¬ tia , alterum quidem ab Riolano ( / ) indicatum , utrumque autem per obfervationes a Weitbrechto ( m ) confirmatum eft . Nam Riolanus hoc tantum fcripferat: fi aqua pericardii craffa & vifeida fuerit; ejus craffamentum in pilos convertitur. Unde cor pilo- fum in quibufdcm obfervatum fuit . Eo tamen ma¬ gis inclinat animus, cum preeter pus , & eradam fa- dam membranam cordis , firmitudinem attendo vin¬ culi a Valfalva deprehenfi , ut prima hoc potius ratione fufpicer,quam altera produdum fuifle, nempe coalitu,ne¬ que illo ardiffimo, qui ad mucronem tantum contigerit. 4. Caeterum fi pilofi cordis injeda mentio te for¬ te cupidum fciendi facit , an quidquid de ejus in¬ ventis pilis ab Hiftoricis , itemque a Medicis pro¬ ditum eft , cenfeam ad eundem modum effe expli¬ candum , ad quem paulo ante indicabam ; fic ha¬ beas velim , dubia mihi , neque unam ob caufam , videri pleraque ejus obfervationis antiquiffima exem¬ pla . Nam quod in Ariftomene Meflfenio Valerius ( n ) fcripferat ab Athenienfibus repertum effe, id fa- dum Plinius ( 0 ) poftea tradidit ab Lacechemoniis , Paulanias autem ( p ) Ariftomenem , non captivum inter crudeles hoftium manus , fed liberum , & ab utrifaue longe diffitum , cum ad Generum apud Rho¬ dios iranfiiflet, ex morbo obiifje . Quod vero in exci¬ do Leonida; corde a Xerxe confpedum narrat Plutar- cnus ( q ), Ariftidem qui de rebus Perficis fcripfit , lecutus.j a barbaro quidem, & inimico Rege id fieri potuit j fed in viro ad extremum ufque fortiffime pu¬ gnante non fatis veri fimile eft , cor morbidi quid- quaru habuiffe. Idemque a me dici , credito, de Ly- iancro , qui exercitum ducens, fub Haliarti moenibus m pu^na cecidit ( r ) . Potuerat fane ab interfedori- bus i hebams , & Athenienfibus , qui ipium vehe¬ menter aderant, mortui corpus difeerpi. Sed hoc fa- dum neque Paufanias , neque in Lyfandri Vita Plu- tarchus, qui redditum Lacedtemoniis corpus fcripfit, ullo modo indicant. Unus, quod fciam, memorat in 247 Lyfandro , & in cane Alexandri Euftathius apud Cae¬ lium Rhodiginum f/), exGnecis addentem in Her¬ mogene quoque Rhetorica; artis Scriptore . Sed ut ca¬ nem illum diflecari potuiffie, fateor; fic rhetorem hunc non facile crediderim , quippe mortuum iis tempori¬ bus quibus hominum corpora diflecare fas non erat , & ob eam in quam ex acerrimo juvenili ingenio diu¬ turnam inciderat mentis hebetudinem ( t ) omnium potius miferatione, quam ullius hoftili odio , & ra¬ bie dignum, a qua, ut fuperiores illi potuerant , cre¬ di poffit ipfe pariter poft moitem tradatus . Intelli- gis, cur in plerifque antiquis exemplis dubitem , ve- rearque , ne homines tanto ea facilius crediderint , quia cum Homerus ut prudentiam fignificaret, quem¬ admodum putat Euftathius ( u ) , denfum pilis cor dicere vifus fit , & prseterea Nonnus ( x ) ut Sabi¬ norum audaciam exprimeret , iis cor denfis veflitum pilis tribuerit 5 eximiam quandam five prudentiam , five calliditatem , five audaciam exiftimaverint , fine pilofo corde facile effe non potuifTe, prariertim quan¬ do j ut ad minus vetufta exempla tranfeam; ejufmodi cor in tribus latronibus, fcelere , & audacia nobili¬ bus inventum effe , legerunt apud Muretum ( y ), Benivenium ( £ ) , & Amatum Lufitanum ( a ) . Qiii in eo quem confcdum a fe dicit , cujufmodi fuerint pili, non indicat : ut neque Scultetus Norta bergenfis ( b ), qui in audaciffimo pariter Juvene , in Theatro hoc noftro Anatomico A. 1650. difledo cor undequaque pilofum fuifle, feribit : nec denique Lan- zonus ( c ), qui in pleb?jo, ab fe incifa , cor undi¬ que pilis refertum invenit . Quem tamen cum peri- pneumonicum fuifle, appareat, prodiveeft conjicere, non pilos , fed vifeidas concretiones habuiffe , qua; pericardium , cum a corde removeretur , fequentes , lua tenuitate , & albedine incanos pilos reprarienta- rent. An vero eidem conjedurae fit locus in eseteris qui modo funt memorati , non facile dixerim : quam¬ vis in latronibus, quippe diu in teterrimo carcerema- cerari folitis , ut focios indicent , & facinora omnia confiteantur, cachexiam liceat, hi neque non paucum, eumque crafliim forcalfe , & vifeidum pericardii hu¬ morem fufpicari . Nec quia Juvenis in hoc Theatro di Aedus, ex accepto vulnere 'continuo obierat, ideo, quod ad cor, & pericardium attinet , optime , cum viveret , fe habuiffe , exiftimabis , poftquam legeris ( d ) per plures annos de ardore cordis effe conque- Jlum. Qyod fi praeterea animadverteris , neque Anto¬ nium Molinettum, neque Petrum de Marchettis, ne¬ que Dominicum filium, qui Parenti manus adjutrices prsbebat , neque horum omnium Amicum Joannem Rhodium , qui tot hic habitas paulo rariores Obfer¬ vationes collegit, nullam , quod meminerim , hujus de qua dico , & cujus alii eorum ob injundum mu¬ nus , alii ob affiduam in Theatro frequentiam non conicii effe non potuiflent, nullam , inquam , hujus fecifle mentionem , ne ibi quidem ubi Antonius , aut Dominicus de pilis poftea , & de corde fcripferunt ; fi ha;c igitur animadverteris ; facile opinaberis , qui primo afpedu vifi eflent pili, eos accuratius dein exa¬ minatos, longe aliud fuifle compertos. Quin ubi or¬ do, & genus Juvenis illius venit in mentem , quo¬ rum utrumque in Theatrum inferri, & publice difle¬ cari prohibebat j confidum ab aliquo hunc cafum , & Sculteto alibi narratum crederem , nifi ex libris mea; hujus Inclyta; Nationis Germanice appareret , totum illud biennium , in quod is annus cadit i6qo. hic ipfum fuifle , ftudiorum videlicet caufa , quod iemper Oeimani fecerant , nec poftea facere quoad eundis integrum fiiic, intermiferunt. Qyi aliter pu- tant, fi eos infpicere potuiflent libros ; vidifient uti¬ que fervatam eam conluetudinem ,• ut innumeros, qui minus funt noti, prseteream j a Philippo Jacobo Saeta¬ bo , Jacobo Pancratio Brunone , Chriftiano Ment- zelio, Paulo de Sorbait, Jo. Sigifmundo Elfholtio , Erafmo Bartholino , Michaele Lyfero , Henrico a Moini- Epift. Anat. Medica XXIV, Art. 4. C OFaft! ?c Dia. Memorabflfti. ( [ ] N»tur°*Htft' V ij,7-, C Comment. Acad. Sc. ImP. Petropol. Tom. fi. C r J Vid. Paufan. Oper. cit. 1. 3. & 1. 9. f / ) LetT^ Antiq I 4. c. l6 J7> , 5 Va °,e t0t* Gr*cia (,V ) i P*r*llel. ( O apud Murer. Var. Left. 1. 11. c. io. C f ) Ibid. f r j De abdit Morli 'f11' % 6' f “ ) 4- c lf