Volume 1

De sedibus, et causis morborum per anatomen indagatis, libri quinque. Dissectiones, et animadversiones, nunc primum editas complectuntur propemodum innumeras, medicis, chirurgis, anatomicis profuturas. Multiplex praefixus est index ... / [Giambattista Morgagni].

Giovanni Battista Morgagni

Date:: 1761

Credit: De sedibus, et causis morborum per anatomen indagatis, libri quinque. Dissectiones, et animadversiones, nunc primum editas complectuntur propemodum innumeras, medicis, chirurgis, anatomicis profuturas. Multiplex praefixus est index ... / [Giambattista Morgagni]. Source: Wellcome Collection.

388/406 (page 286)

$2%6 morbum tuberculum, grandioris nucis magnitudine , humoris plenum ad vitellinum colorem vergentis , quod tuberculum cum intra arteriae cavum non me¬ diocriter protuberaret, neque amplius fanguis , infir- matis cordis viribus, quod parvi jam fadi, debilefqye oftendebant pulfus, id obftaculum ita fuperare poflet, ut antea j nempe retardatus, cor magis magtfque , & pulmones ipfos gravabat: quamobrem diutius vis mor¬ bi ferri non potuit . . 40 Habes quo mea de hoc morbo olim inclinaret opinio: cui tamen, ut dixi , nihil prius tribues, quam diligenter expenderis . Qiiod fi quaeras , ejus tuberculi indicia quamam in vivente enent, num- que Obfervationes legerim praeter illam quam paulo ante laudavi, in quibus res extent aliqua {altem ex parte earum fimiles, quas funt in Trombellio depre- nenfaej libenter quoad potero, fatisfaciam . Et pri¬ mum, illum accepi animi aflfedibus olim preflum multo graviflimis, non ita pridem levi aliqua cordis palpitatione j levibufqije deliquiis tentari ccepiflfe > ut a Medicis crederetur hypochondriacus . Quod vero ad tuberculum iplum Aortae attinet, cum ex Adis Eruditorum Lipfienfibus ( x ) Diflertationem extare , intelligam Cl. Stentzelii de Steatomatibus in principio arteria ^Aorta repertis, quae in has regiones necdum, quod iciam, importata eft 3 eam, fi in tuis iftis habetur, fac infpicias $ nam li inferiptioni re- fpondet, eorum quae requiris, non prorlus diifimilia facile invenies ( * ). Ego fiquid habeo quod ad in¬ terna fped* arteriarum tubercula, in proxima Epi ftola commemorabo . De fanguine autem inter mediaftini laminas effufo unum, in prafentia memini, aliquid attigiife Riverium Obfervatione LX. Cent. I. Nam quod Blancardus quoque ( y ) fi milia feri bit 3 nempe adeo fimilia funt, Ut iint eadem , Riverii no¬ mine diiTimulato, verbifque mutatis. EamObfervado- nem fi apud Audorem totam legeris; neque enim in Sedione hac Sepulchreti XI. ( z ) nC(Iue in I- ( a ) libri I. omni ex parte deferipta eft $ invenies, cum in :Egra quadam iufpicio fuifTet, inter ca:tera, etiam in¬ flammationis mediaftini, cumque ea videretur conva- luiflej fubitam interveniiTe mortem, repertumque efle mediaftinum plenum feri fanguine i. Caeterum , quod generatim fpedat ad fanguinis e fuis vafis eftufiones, non in magnas corporis caveas, fed in cellulofam ftru- duram fub membranis coercitam, digna eft quae ob antiquitatem referatur Gilberti fententia. Hic enim, ut ante trecentos quinquaginta annos feribebat Ni¬ colaus Florentinus ( b ) , docuit , non femper fan- guinem qui exit propter rupturam vena chylis (id eft Cavae ) in concaritatem ventris effundi, fed infra pin¬ guedinem quam chyli & renes circumveniunt ,_ retine¬ ri: quod, a Gilberto fortafie etiam vifum, fi exigua fit venae Cavae ruptio, non ita rejiciendum eft , ut illud eft quod a Gilberto fubjicitur de ipfius retenti fanguinis midione. Caetera qus fumus polliciti ( c ), propediem expedabis, & valebis. EPISTOLA ANATOMICO-MEDICA XXVII. Agitur de Morte Repentina ex vitio Cordis. Denique pauca adduntur de Gibbere. UT fuperiore Epiftola de Subita Morte feri- ptum eft, quae vitia Sanguiferorum Vaforum, five haec rupta eflent, five non eftent, conie- queretur, ita nunc de illa feribendum eft, qux vitia Cordis five rupti, five non rupti confequatur. Rupti primam, quod fciam, Obfervationem ab Har- vejo ( a ) propofitam inveni, qui nobilem Virum , tepe, prae fert im nodu , paroxyfmo quodam corre¬ ptum deferibit , in quo a dolore pedoris opprejjivo interdum lipothymiam, alias fuffocationem timebat , donec ingravefeente morbo , cacheUicus & hydropicus fatlus , tandem in uno paroxyfmo vehementer opprej- fus obiit. Huic ex impedito tranfitu fanguinis (quod¬ cunque id fuerit j neque enim dicit; impedimentum; de Ciniflro cordis ventriculo in arteria , paries ipjius ventriculi fmifiri, qui fatis craffus & vohuflus cerne¬ batur, difruptus & perforatus amplo hiatu fanguinem effundebat ; erat enim foramen tanta magnitudinis , ut facile aliquem cx Harveii digitis reciperet . Quam tibi Obfervationem deferibere hic volui propterea quod ab nemine produdam , ne a Boneto quidem , memi¬ ni nifi forte exiftimas quae hic Rolfinckn verba pro- nen in Sedione h.c XI. fed in VIII. < b ) irruptio fanguinis in cor nomunquam adeo vehemens (fi 3 tit feptum ipfum difrumpatur, cujus tragici cafus exempla fuppeditavit Harvcus ; nifi, inquam, haec verba exiftimas ad Obfervationem illam attinere . Quod e-tfi ei quoque vifum eft qui Indicem addidit ad tres primas Harveii Exercitationes, eam quam defcripfimus, Obfervationem iic defignanti , Septum cordis a retento fanguine ruptum 5 verba tamen , quae protuli, ipfius Audoris procul dubio longe aliud li- anificant. Huic Harveii Obfcrvatiom alteram adjun¬ go , quam Epiftola XXV. ( c ) fatis commemoravi , Petri de Marchettis ( d ) . Nam etfi a fifiula in fini- ftrum ufque ventriculum tandem produda, hic aper¬ tus eft; tamen five ab erofione , five a diftentione cor aperiatur, difruptio denique femper eft propterea quia ubi eo pervenit erofio, ut tenuiffima tantum fuperfit cordis lamella, hanc a fanguinis aut pondere, aut vi qua urgetur, pertundi, manifeftum eft : quamobrem etiam cum de aperta Aorta verba facerem, varias quidem ruptionis caufas indicavi j ruptionem tamen vocavi. Tertiam Obfervationem, quam Morandus quoque Vir Cl. ( e ) memoravit, apud Bohnium le¬ ges , non in Circulo ^Anatomico illapi quidem, fed in libro, in quo tandem cafu reperi , de T{enunciatione Vulnerum ( f ). Eft autem ruptura finifiri cordis ven¬ triculi prope ofiium .Aorta, cujus nulla figna praecel- ferant in Viro nobili, habitus formofi oris atque athle¬ tici, qui ad latus uxoris repente occubuerat. Cujus tu ruptionis ultimam caufam facile fufpicabcris , eorum memor, quee Litteris fiiperioribus ( g ) {cripta funt - Mortis autem hoc genus tale cenluit F.ruditifLmus Bohnius, quale vix unquam vidiffent Trofeflorum ocu¬ lata manus. Quod fane rarifiimum haberi debere, feri- plit Vir alter Doeftifiimus Joannes Fanronus ( h ) , cum ex adverfariis Parentis lui retulit, difruptum ho¬ minis cor , quod vehementi fpafmo confli flatum fuerat, repertum fuifje , grandiore pericardio copiam fanguinis continente, a?gre ferens, non plura Patrem adnotafle, illudquc faltem , utro ex ventriculo fanguis erupiflet. Qua: cum ita lint ; non mihi difplicet in quindam rupti cordis Obfervationem A. 1707. Venedis inci¬ di ile . Quam, ut ordo poftulat, cum tibi diligenter perfcripftro; in Adverfariis (/) enim, aliud agens , vix indicavi ; tum caeteras, quae mihi quidem notae funt, commemorare, & partim deferibere non omittam. 2. MU- > A 173’ M. Maj. ( * ) Sed Vid. Epift. «4- ( / > h™'- Praafi °bf 5*- . ( ? ] °bf, 10. f 0 } °bf- nj' f , i MOT j “f S « tesV* md fnS'V. An». ,o,F. h.m, DiC ... ( i ) VI Animad. 84*$