Volume 5

Alle de brieven van Antoni van Leeuwenhoek / uitgegeven, geïllustreerd en van aanteekeningen voorzien door een Commissie van Nederlandsche geleerden.

  • Antonie van Leeuwenhoek
Date:
1939-
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Alle de brieven van Antoni van Leeuwenhoek / uitgegeven, geïllustreerd en van aanteekeningen voorzien door een Commissie van Nederlandsche geleerden. Source: Wellcome Collection.

    36/518 (page 18)
    O ver gang van zouten in het bloed weder in een waterige materie. Ook mede beeld ik mij in dat bij aldien de verhaalde souten, die inde Wijn en Asijn sijn, niet inde maag en darmen quamen te samen te stremmen, dat de groote wijn- drinckers haar urine off excrementen wel nade wijn souden rieken, hoewel ik egter niet ontkennen wil, datter wel menschen konnen sijn, in welkers maag en darmen sodanige tsamenstremminge niet en is omme de soutdeelen die inden asijn sijn te samen te stremmen ofte van figuir te veranderen, en bij gevolg dan is niet alleen den asijn maar ook de wijn sodanige menschen schadelijk. Wat mij belangt den asijn die ik meest alle dagen in mijn spijs gebruijk, en is mij noijt qualijk bekomen, nog ik heb niet konnen mercken dat mijn Lichaam daar van eenig hinder krijgt. Maar ik en hebbe des avonds geen pint dat is VA tt wijn gedroncken off ik heb daar des nagts een koorts van (soo men anders38) een stark off meer als gemene vaardige39) beweginge van hert off pols een koorts mag noemen) en voornamentlijk als de wijn soet en daar bij swaar van wijn is, de reden hier van beeld ik mijn vast in, is alleen, om dat veel vande soete deelen (die in water en warmte dun werden) tot mijn bloet overgaan, ende mijn bloet daar door eenigsints verdikken, waar door het soo ras niet en kan omlopen, en dus het Hart stercker en rasser slagen moet geven, gelijk ik voordesen daar van breeder hebbe gesprooken.40) Dog soo en is het niet met ons gemeen en andere souten gelegen; want wat ons gemeen sout aangaat, als hetselvige in een kleijne quantiteijt int water wert gesmeten, soo sal het ontdaan werden41), en ijder kern42) sout sal in Millioenen van deelen gedeelt worden, en egter43) een nette vierkante figuijr uijtmaken, maar wanneer men wat veel sout int water doet, ende daar dan eenige wegwaseminge bij te weeg brengt, soo sal het sout weder in grooter deelen te samen stremmen en gelijk ik hier voren geseijt heb, dat ik sout deelen van ons gemeen sout kome te sien, die meer dan duijsent Millioenen kleijnder sijn, dan een sant, en egter een nette vier- 37) A en B hebben pond. — Een Delfts pond is ongeveer 475 gram, dus 1J4 pond is plm. 600 gram. Een pint wijn is dan ongeveer 0.6 liter. (Zie verder l.c. I. blz. 384). [S.] 38) Anders — tenminste. 39) Vaardige — snelle. 40) Zie voor deze opvattingen de brief van 22 Januari 1683, blz. 30 e.v. en de brief van 12 Oct. 1685. 41) Ontdaan werden — uiteenvallen. 42) Kern — korrel. 43) Egter — toch.