Volume 1

De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert.

  • Pieter van der Aa
Date:
[1706]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: De gedenkwaardige en al-om beroemde voyagien der Spanjaarden na West-Indiën ... / Voor desen ten deele versamelt en in't Hoogduyts uytgegeeven door J.L. Gottfried [i.e. J.P. Abelin], maar nu volkomen, gelijk deselve door A. de Herrera uyt de egte hand-schriften der reysigers beschreven zijn ... uytgevoert. Source: Wellcome Collection.

    198/388
    ijo6. gefïcïb 3pnde/ Pierd ïjet onnut be* DcKoning Ponden. ©oo? ’toPerige/ ïjab de üiatïjoïpften $10= beviytigd zig njng eene bp3ondere be30?ginge / dageïpftg ter nieu= dekkingen'tcïve ontbcftfeíiiffcii uit te 3enden; ten bieneinbebeeb laten doem ïjp op 5pne ftofïen ïtaraPeïïen ftoopen om bie (300 eenige bie Pooigenoomen ïjadden ontbeftftíngen te gaan boen/de£ niet magtig Piaren/) op 3pneftof= insgeiyks ten uít te 3enden. Cen bee3en einbe nu deed ooft be ïch^Koninc honing Pan Portugaai alle mogeïpfte naarfïigljeid b' aanPenben ominfgeïpïtóPoïfteten ter ontbeftftinge ban be Straat af te 3enben; bie men ïjem Per3efterb Öad ben doojtogttespn om naar d’€iïanden d’Ef- piceries te ftomen / en ben togt Peel te Perfto?ten; bie Peeïe ïjieïden ’tbu^tert noo?ben te treilen/om De Katho- ïjet te ftonnen ontbeftften. <©e ïftatïjoïpften Ho* lyke Koning ning onberPpï Pernomen ïjebbende/ bat ben j?ïo= «TveSiis wntpner Americus Vefputius,(bie anberen 3eggen inzynen een Venetiaati te 3pn ) een 3cer erbaaren J>tuur= dienft te trek- man ín be ftonfï ber Zeepaard Pa$ / liet ïjp ïjctti keu- Pan LifTebon ftomen/ om ïjem te dienen. Ce Se- viije geftomen 3pnde/ïjanbeïöemenmet ïjem/Pat te moeten ontbeftften / nabemaaï’ec nog Peeï ten ontdek- S°ö?öen te bePaacen Pa£; om bat of fcïjoon men kingen ten be Bacallaos aï be3eilb ïjab / ató mede be ïanben Noorden. Pan Labrador, fcïjeenen bie 300 rpft ató b’anberen níet te 3pn / en men níet meet ban beu3eïagtig ïjieïb/ nog ooft b’anberen/ bie aan be ftufï Pan Paria ge* legen Piaren / uitge3onberb bee3e / Paar Pan te Poo?en geïjandcïd i$. <Die nu be ftufï ten $oo?* ben ontbeftten/ Piaren Gafper Cortcreal, een $0?* tugee£ Cbeïman / ncPeitó eene 3pner 25toebetó / bie 3uïr met tPiee ftataPeïïen ín ’t^Jaat 15-00 Per= rigte; bog ftp genoegbe 3ig aïïeenïpft / Pan 3pnen naarn aan b’Ciïanben na te ïaaten / bie aan be monb ber <ö5oïf Pierïjoeftig / en op Piat meer ban p Staaben gelegen 3pn. $p Poerbe 3efïig mannen Pan deese «töePefïen met 3ig; en Pan baar Peder* geftomen / bleef men PerPionberb Pan 300 Peeï fneeu/ en be ^ee Pol Pan p£ ge3iente Rebben, ^e tPiee gebroeders einbeïpft Pieberom uitPaatenbe / ïeeben fcïjfpbteuft en bïePen op Eee. SDaat Piaren ooft borneren Pan .©ooiPegen / met ben Stuurman Jean Seduco ïjenen gePaaren; en Sebaftiaan Gaboto begaf 3ig ooft doo? orber ban honing i^cnrift ben Vil Pan ingeland met tPiee ^cïjepen berPaarb£ ; Poopeemeng 3pnbe / ben ftanbeï ban be Speceryen in ingeland’te tteftften. Anberen 3eggen bat ïjp bit ten 5Pnen ftofïen Per* ngt ïjab; uitgaanbe om tebemeemen/ Peïfteïan* ben d’indiën piaren. ^ men ban Pan Poopee* men Pa£ om’et eene bePoïftinge tc boen / Poerbe men’er brie ïjonberd mannen detPaard£; en hiel* ben ’tPan b’ff^ïanbfcïje ftufï boPen be ïtaap Pan < Labrador; 3011de tot op 68 graaben geftomen. <¿11 níet tegenfïaande ïjet ín ^fiufp Paá / Ponb men’er 3eer Peeï p£/en gePoeïben’er30ogrootenftoube/bat men níet berber fïebenen doifï. jjBen 3eibe bat’et be baagen 3eer ïang Piaren / en bpna 3onber nag* ten; en ïjoc Pieinig nagt ïjet’et ooft maaftte / Pia¬ ren bie egterïigt. <0m ban bee3e ftoubete Permp* ben/ nam men be ftoet£ ten 3Beften ; en 3ig aan be Bacallaos PerPerfcï)t ïjebbenbe / fïePenbe men ïang,é be ftufï tot op 38 graaben/en Pan baarbeen be men Piebec naar €ngeïanb. <©ee3e nu Perna= men meer bpsonberïjeben Panbee3eCiePiefïen/ban b’anberen. ODoft Piaren’er 23rittanjet£ en Poïfteren pan Denemarken aan be Bacallaos gePieefï; en Jaques Cartier, een Jfran^man/ Pia^’er infgeïpï$ tPiee maaien met brie «Mioenen aangeïoopen; Piaar Pan ban nu genoeg. jean Días PU Jeap Dias de Solis en Vincent James deSolis en Pinzon ín Kaftiije Perfïaan öabben/Piat ben 3tlm= ÏÏSfc mic!aJ^an nieubi^ ontbeftt ftab ; befïooten 3P ter befluitenont- ontbeftftíngen uít te Paaren / en ben 3eïPen Pieg/ dekkingen te bie pp genomen ïjab / ’t agterPoïgen. ^p namen doen. fjunne ftoer^ naar b’Ciïanben Los Guanajos, en Pan baarbienben 3P’tnaar’t<©ofïen; bog 3pPoe= ren Pan bee3e Ciïanben ten JDefïen tot aan be tjoog^ te Pan be 3oete <0oïf/ aïïjoebieï 3p bie níet en 3a= gen / nabemaaï 3e ftebeftt i^; maar 3P ftenben ben ingang bie’er be ^ee ín ’tmíbbenbe^íanbámaaft^ te / Díe be golfen bee3e Pan Jukatan aau-eenPoegb/ 8 3pnbe aï^ eene groote 25aap of ^ee-Poe3em/geïpft be Eeeïieben bie noemen ; fïroomenbe tuft'en’ tPiee ïanben/ op be Pip3e Pan eeneïjaPen bie nietgefloo^ ten $ / en albu£ ftonbe genoemb 3pn / inbien 3e níet te groot Pia£; 3uïft£ bat 3P bie om ber 3cïPer groote/ en bat 3e níet engi£/ een 2Saap noemen. ^P sagen ban beese <0oïf Pan 300 groóten uitge= ftrefttïjeib/ aï^ be^ee tuffen be tPiee Jtanbfïreeften maaftte; Pieïfter eene ij> ter fïmfter / en bie ten op= 3igte Pan ’t<©Ofïen / ter 3pbe Puerto de Cavallos gelegen/Poo? 3ig ïjdibenbe besoete <0olf;enb’an= bere ter regter 3Pbe be ftufï Pan ’t tioningrpft Ju¬ katan ; maaftenbe bu^ een 300 groote 25aap / bat 3e bejïPiegen be groote 25aap Pan Navidadgeïjeeten Pio?b/ Pan Piaar 3p be Bergen Pan Caria-ontbeftt ten. ©erPoïgen^ beeben 3P’t ten 3^oo?ben Píen- ben / ontbeftftenbe een groot gebeeïte Pan’tltoiiing= rpft Jukatan. |©aat3eberbbee3en tpb/bat niemand beese ontbeftftíngen agterPoïgbe / fton men’er níet meer Pan ftunbig Pio?ben / tot bat men aï ’t oPe= rige Pan Nieuw-Spanje en ïjet Ciïanb Cuba ont= beftte; en bie bee3e ontbeftftinge beeben / Permaten Pp3onberïpft bie Pan bee3e ïanben aïïeenïpft gebaan te hebben / boo? afgunfï en ïjaat tot bén ^mmi= raaï / om 3ig bp ftaare JlBajefïeiten geagt te maa= ften; epen aï^ of b’Ulmmiraaï b’eerfïe níet ïjabbe gePieefï/ bie be poojten Pan ben Oceaan geopenb ïjabbe/ bie 3eberb 300 PeeïeCeuPien te Poo?enPia= ren gefïooten gePieefï; enbat ïjp alleen bitïigt/tot ben ingang Pan alle beese ontbeftftíngen níet ont- fïeften ïjab. <©m nu met ïjet Perïjanbeïen Pan eenige Poo?na- me 3aften/ raftenbe be Indiën en’tïtoningrpft Pan Kaftiije, een ftïepne fprong te rug te boen/ én baar na Pieber tot on^ 31aar-getp te ftomen; bienbïjiec aangeteeftenb/ ïjoe ïjet gebeurde / 3£at (Planneer be ftoningin Ifabeiia ín ’t 3¡aar 15-04 oPerïeeb / en bat beloning Philippus, bie metbe ftoningin Jeanna ín ’tPoïgenbe *Jaar 15-05- ’tgebieb ïjabben;) infge^ ïpft^ ín ’t3elPe 3Jaar guamte fïerPen; be Itonin- gin/ bie gedurig 3ieft Pia^/ ïjet üoningrpft níet befïuren fton/ en be ftafïiliaanen tot op ïjet ^laar aï^ 3onber honing en befïuur 3aten ; ató Planneer be ïtoning Don Ferdinand Pan Napels Piebec fteerbe;aïïjoePieï ïjp 3ederb be bood Panlfa- beiia tegenhioo?dig Pia^/ eninïjope PanberiBa^ jefïeiten hinderen / bie gant5e tpb níet Per3uimde omtrent be moepeïpftïjeben be3ig te 3nn bie bom b’onagt3aamïjeib ín Peeïe 3aften Pan be Indiën be: roftftenb loaren, en gedurende bee5e tuffen regee= ring níet na beïjoo?en gíngen / alïjoePiel’er Nico- laas d’Obando m ’t befïuur ber ftafïiliaanen met Peeï om3igtigïjeib ín Poo?3ag / en ïjen aïtoo^ ín Preebe en 3ondetPeronttufïinge ïjieïb. ^itPerrig* te ïjp met eene aanmerfteïpftenaarfïigïjeib/omïjen alle ondetïüetpeïpft te maaften/ alïjoePieï’er onder ïjen Peeïe CbcïiebenParen; Pant ïjp Pa£ 3eerbe^ ftenbig om te Peeten/ïjoe een íeder ín 3pn aandeel met be ^nbiaanen leefde / aïpaar 30 3ig onthieF ben; en inbien ïjp Pernam bat’er Paren bie eenige Panordec/ ’t3P boo? een guaab Poo?beeïb/ ofan= bec3in^ aan te regten/ of bat íemand be oogen op eenige geïjuPbe ProuPen Pierp / of bat’er eenige andere geöreftftelpftïjeben / bie ten fcïjanbaal Per^ fïreftften ftonben/ ín 3Pang gíngen / beeb ïjp hen ontbieden/ onder PooigeePen Pan ïjen oPer eenige 3aaften Pan gePigt te fp?eeften / en ontftae met een Pcienbeïpft ge3igte. ïjp nu ïjier bageïpïtó mebehe3igPa^/ maaftte ftp mibïerPpï batmeh aïtpb ¿êcïjepen ín be ÏjaPen gereed ïjab om te fton¬ nen Pertreftften; geïafïenbe ban alleen maar ató ’t ftem noodig bagt/ naar Kaftiije te Pertreftften; en 3onbet marren ftunnen togt aan te Pangen; op bee¬ se Pp3e ban eenige Pecsonden ïjeööenbe / ftielb ïjp ïjet gantfcïje Ciïaub ín Pree3e / en 5e Paren ïjem aïïe geïjoo?3aam. Cn om be fjnbiaanen díe ïjp ïjen onbet ïjunne ftebieninge gaf / níet te ïaten Pec= ïoo?en gaan / of ïjen be ftoope te beneemen Pan meerder te Pet3oeften/ Perbanbe ïjp Pan ïjen eenige ïtafïiïiaanen / bie be bood níet Perbienb ïjabben/en mgtigbe 300banigen Píen ïjet Paren/met een ePen^ matigïjeid ín regten ernft / om nietó ín ïjun ïanb te 13-06. Komen in de groote Baay Navidad, een Íedeeke van ukaran. Kaftiije cea Ífd lang zon¬ et Koning. Nico] aas d’Obando oeffend on¬ der de Kalli- liaanen in d’Indiën goe¬ de tugt.