Ephialtes : eine pathologisch-mythologische Abhandlung über die Alptraume und Alpdämonen des klassischen Altertums / [Wilhelm Heinrich Roscher].
- Wilhelm Heinrich Roscher
- Date:
- 1900
Licence: In copyright
Credit: Ephialtes : eine pathologisch-mythologische Abhandlung über die Alptraume und Alpdämonen des klassischen Altertums / [Wilhelm Heinrich Roscher]. Source: Wellcome Collection.
69/144 (page 63)
![gehört auch die Bezeichnung Pilosus an. Wir begegnen ihr zuerst in der lateinischen Uebersetzung (Vulgata) des Jesaias, wo es 13, 21 heisst: 'Nec ponet ibi tentoria Arabs nec pastores re- quiescent ibi, sed requiescent ibi bestiae et replebuntur domus eorum draconibus, et habitabunt ibi struthiones, et Pilosi salta- bunt ibi’ Die Septuaginta übersetzt an dieser Stelle xcci da^iovta sxti ÖQ%r]6()VTca, während der hebräische Urtext hier den Ausdruck seirim (wörtlich: 'Böcke’) bietet, worunter bocksgestaltige, offenbar den Panen, Satyrn und Faunen ähnliche, in einsamer Wildnis hausende und daselbst tanzende und einander zurufende Dämonen zu verstehen sind.193) Dass in der That unter den Pilosi Alp- dämonen (incubi) zu verstehen sind, ergiebt sich nicht blos aus Mythogr. Vat. 2,49: Fauni autem sunt, qui vulgo incubae (sehr, incubi oder -ones) vel pilosi appellati sunt et a quibus, dum a paganis consulerentur, responsa vocibus dabantur194), sondern auch aus Isid. or. 8,11,103: Pilosi, qui Graece Panitae195), Latine Incubi appellantur, sive In ui ab ineundo passim cum animalibus196), I93) Vgl. auch Jes. 34, 13h (Vulgata): Et orientur in donxibus eius spinae et urticae, et paliurus in munitionibus eius, et erit cubile draconuxn et pascua struthionum. Et occurrent daemonia onocentauris, et Pilosus clamabit alter ad alter um; ibi cubavit Lamia [= Lilith] et invenit sibi requiem. Vgl. über die Seirim v. Baudissin, Studien z. semit. Religionsgesch. Leipz. 1876 I S. 129 u. 136 ff. Mannhardt, Ant. Wald- u. Feldk. S. 144 der wohl mit Recht an das TQccyov cpuGficc des Jamblichos (s. ob. S. 29 f.) erinnert; Winer, Bibi. Realwörterb. unter 'Gespenster’. Ueber die 'Zurufe’ dieser Dämonen vgl. unt. Kap. IV u. die Sage v. Echo u. Pan (Arch. f. Religionswiss. I S. 76). 194 ) Auch das Antworten der Fauni oder Pilosi auf ihnen vorgelegte Fragen lässt sich auf ihre Geltung als Alpdämonen beziehen; vgl. Artemidor. on. 2, 37: &Ußcov h'ev yäg xal ßap&v xcd ovösv anoxqivo fzsvog [6 lEgpißAr^g] d'Xi'ißeig xal GzEvoycoQiccg Gi]\iaivH, on ö' av dnoxQivrjiai, rovzo eGnv <xAi]&eg. 195) Vgl. dazu Hesycli. naveinag (schreibe navELiag)’ ävaiäjjg und den messenischen Männernamen YIavixr\g (= IlavLxag oder Uavslxag') bei Herod. 6, 52. Zum Verständnis von avcaörjg verweise ich auf Augustin, civ. D. 15, 23, wo von der immunditia (= aGehysia, ävaiöua, axoluGici) der Alpdämonen die Rede ist. 196) Mehr b. Grimm, D. Mytli.4 398. Nachtr. 139. Vgl. auch Gl. cod. Paris. Lat. 7642 fol. 4r 1 (bei Holder, Altceltischer Sprachschatz I Sp. 1387 s. v. dus-io-s): Dusios Galli nuncupant daemonas, qui assidue stupid peragunt immunditiam. hi Graece punite [= Panitae], Latine. incubi appellantur, idem et phylosi [= pilosi] q; Romani paunü [faunum] ficarium dicunt. Albertus M. de anim. 22, 2, 1 (t. 6 p. 606; vgl. Berger de Xivrey, Trad. teratol. p. 482): Pilosus animal est compositum ex homine et capra inferius; sed cornua habet in fronte et est de genere simiarum; sed multum monstruosum aliquoties incedit erectum et etficitur domitum. Vgl. dazu die Schilderung des aiyonid'ijxog oder Häv genannten](https://iiif.wellcomecollection.org/image/b2487677x_0069.jp2/full/800%2C/0/default.jpg)