Volume 1

Gerardi van Swieten med. doct. Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis.

  • Gerard van Swieten
Date:
M DCC XLII. [-MDCCLXXII.] [1742-72]
Catalogue details

Licence: Public Domain Mark

Credit: Gerardi van Swieten med. doct. Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis. Source: Wellcome Collection.

    28/986 (page 12)
    $• ii. /^Nbfervatio habetur: i. ex accurata hiftoria morbi, enar- rante caufas , naturam , effectulque mali. 2. ex enu¬ meratione exquifita eorum , quae profunt vel nocent, dum cafu, vel arte, morbo fubminiftrata funt. 3. ex introfpe&is cadaveribus incilis eorum, quorum morbi obfervati fuerant prius. 1. Dum homo incipit aegrotare , habet in corpore aliquid mutatum a fa- nitate, aliter non foret morbus hanc mutationem corporis prius fani fenlibus detegere pofiumus: procedente morbo magis & magis defledtit a fanitate, hinc novae quotidie mutationes apparent, Se quae prius apparuerunt, augentur, perllant, minuuntur, vel & delinunt aliquando 5 omnia haec accurate notata illo ordine, quo fe mutuo fequuntur , dant hiltoriam morbi. Sed jam' morbus , ut efiedtus adaequatus , idem eft cum fua caufa completa live proxima didta, cujus praefentia morbum ponit , cujus abfentia morbum tollit. Sed haec caufa proxima raro limplex eft , femper fere compolita ex aliis caulis , quae lingulae non fufficerent morbo producendo , quae jundtae limul morbum faciunt. V. g. Pleuritidis caufa proxima eft fanguis inflam¬ matoria fpiflitudine peccans, adadtus in vafa anguftiora, audto fimul per fe¬ brim motu : nulla ex his tribus caulis fola pleuritidem facit, limul jundtae morbum hunc conftituunt. Illae jam caulae , quae fimul unitae caufam proximam conftituunt, funt vel praedifponentes (-cjfyviyxpwcu) vel dictae, live occafionales. V. g. Homo valde plethoricus , calidiflima aeris tempeftate validos motus mulculares faciens, rupta in cerebro arteria fit apopledticus, caufa re¬ mota praedifponens erat in hoc homine plethora , caulae occafionales erant calor aeris & impetus fanguinis audtus per motus mufculares > fed ille aeris calor, & validi motus mufculares non feciflent apoplexiam in hoc homine, nili adeo fuiflet plethoricus. Pulchre hoc notavit Galenus (g.) dicens, corpore noflro ad morbos quafi praeparato , externum quoddam adveniens febrim accendit , quod ex fe morbum vehementem minime generaret &c. (fi propter corporis difpofitioncm unumquod¬ que horum non morbi caufa fed occajio redditur y has caufas vocaverunt 'sfjqdieiq. Similia Celfus habet (h.) nihil omnino ob unam caufam fit, fed id pro cau¬ fa apprehenditur , quod contuli])e plurimum videtur 5 pote fi autem uf dum fo- lum e fi , non movere , quod junStum aliis maxime movet. Qui jam accurata obfervatione fic caufam proximam morbi detexit , intel- ligit morbi naturam. A_J ^ Sed morbus, fic cognitus in fuis caulis, dum pergit , omni momento cor¬ pus plus mutat, functiones plus laedit, & novos quali morbos facit, qui vocantur effedtus morbi , vocantur fymptomataj fic enim vocantur om¬ nia illa praeternaturalia, quae ex morbo, ut caufa, in corpore aegroto fiunt ita, ut diftingui tamen queant ab ipfo morbo ab ejus caufa proxima. V * (gf Comment. 4. in Hippocrat. de vidu acut. Charter. Tom. XI. pag. 178. ( £.) In Pr?.cfat> Lib. 1. pag. 16.