Pauli Zacchiæ Romani, totius status ecclesiastici proto-medici generalis, Quæstionum medico-legalium tomus primus.[-tertius.].
- Zacchia, Paolo, 1584-1659. Quaestiones medico-legales
- Date:
- 1701
Licence: Public Domain Mark
Credit: Pauli Zacchiæ Romani, totius status ecclesiastici proto-medici generalis, Quæstionum medico-legalium tomus primus.[-tertius.]. Source: Wellcome Collection.
33/1184 (page 13)
![Sed eum h«c ad Jurifperitos minus fortace per¬ tinere videantur, ad rem redeuntibus dicendum jam eft , quo anno puberi^ finiatur : ac profecto non unum, fed multiplicem apud leges , & earum ^4- interpretes videtur terminum fortita fuille, nam leges in ftpius cit. §. minor natu , infit. de adopt. &c ibi Port. num. 4. & l. arrogato , jf. de adoption. & emancip. & l. Carboniani , C. de Carbonian. edic. Summ. Hoftienf. iib. 4. de defp. impub. num. $.& libi, eod. defrig. & inalef. nnm. ij.Zabatell. de ex£tat. ^ & qualit. c. generalem , num 4. Farin* in praft. crimin. lib 3. part.i. tom.i.quaft. 42. num. 10. plenam ^ pubertatem condituum in decimoo&avo |mno<, Sed Gloff. in citat.l. arrrogato,triplicem facit pu¬ bertatem,plenam in decimoquarto,pleniorem in i?. plenifliam, in 18. quam imitatus N>caf. in jf. mino¬ rem nat. num. 4. lib. 1 .de adoption. tit n.addidit,ali- quando etiam plenam dici pubertatem anno 15. Abb. vero in c. tua, num.2. de defponf impub.& Ho- ftienf. ubi fupra num. 3. Aret, in d. §. minor, nat. de adoption. &l alii pubertatem ad 25. annum protendi voluerunt, quibus favet ex noftris Gal. m locis fu- pra citatis, etiam ex ipfius Hipp. au6toritate,ut jam lupia retuli. • Dicendum videtur, quod quemadmodum non efi: unus , idemque terminus omnibus pubefeendi, y fic neque pubertatem finiendi, Gal. Aph. comm. 5. Apbor. 27. ut plurimum tamen eam ad 25. annum extendi, fi ad animi corporifque conftitntionem refpicias , tam corpus enim , quam animus ufque ad hunc terminum femper proficere videntur , ita ^ ut tam hic, quam illud hoc tempore perfici videan- /0 tur ; at fi ad generandi virtutem refpiciamus,re£l:e in vigefimo pubertatem dici polfe abfolutam 3 hoc namque aetatis fpatio aptiflimus jam ad generan¬ dum homo videtur elTe,Alb.Magn.5.^4»//«./y4^.2. 71 cap. 1. Sed illud apprime Jurisperitos defatigavir,ex qui¬ bus nimirum fignis pubercas cognofci pofllc, nam corporis infpe&io , qua antiquitus utebantur : 8c 72 quam etiam admifit Flat, n.deleg. trans prine, Juftiniano honeftatis caufa explofa fuit,ut habetuc tn §. pubertatem, injlit.quib. mod.tut. fin. unde Abb. in cap. puberes , de defponf. impub. Summ. Hoftienf. ^ lib. 4. de defponf. impub. num. 4. & j. tria figna pubertatis afllgnarunt, hoc eft aetatem quatuorde- cira annorum, pilos in pudendis, & coeundi po¬ tentiam, 4* Sed & haec ipfa figna fallacia e(Te cuilibet parere poteft,quia quantum ad primum, fupra jam ex Gal. probavi non e(Fe unum omnium certiffimum pu¬ befeendi terminum,& alios citius,alios etiam ferius decimoquarto anno pubefeere , ita ut fi ad indi¬ vidua te conferas, & de illis judicare oporteat, fallax omninb lignum habiturus fis ex annorum quantitate. 76 Quoad fecundum, bene dicebat Fcrnel. in toties citato cap. 10. Itb.3. Pbyfiolog. aetatum differentiam tton facere pilorum eruptionem,& hujufmodi quid- piam, fed converfionem temperamento ex intrinfe- ca caufa accidentem , unde etiam pullulante pube , poteft quis fecundum hanc fententiam adhuc efle impubes, praeterquam quod , ut hujufce figni cer¬ tiores efficeremur , jam ad corporis infpe&iontfm devenire nos oporteret i Legibus nuper repudia ta, in eundem lapidem impingeremus. 77 Quoad tertium,*fi honeftatis caufa rejetfta eft cor¬ poris infpe&io, multo magis ejufdem honeftatis caufa hoc ipfum fignum reiiciendum 3 nam vel ad iufpe&ionem ipfam, vel ad ejus evidentiam ad Iornus L aftum devenire oportebit, non foliim cuiii hone¬ ftatis detrimento,fed etiam non abfque peccato fier. 4 Adde quod &hoc ipfum fignum fallaxxft, proprie enim non potentia coeundi,fed potentia generandi eft: certum, ac infallibile pubtitaris lignum} nam & hi, qui in pube non funt, coire aliquando poffunr^ Zf‘ generare tamen nequaquam,quia femen non emit- ° tunt3neque enim femen ante pubertatem,fed in pu« berrate prodit, ut alias ex Arift. & Alb. Mag.dixi _* quamobrem potentia coeundi praecedit puberta¬ tem, ut idemrnet Abb.fatetur in c. a nobis,de defponf impub. num. 3. Curia ergo ab iis meliora non adducantur, & fi. 8 i gna addubta fallacia fint ad probandam praefentem Si pubertatem , alia veniunt proponenda.Ac prof.&o nullum magis certum,ac minus fallax poteft propo¬ ni fignum, quam infignis,ac cita, & quafi fubitanea corporis mutatio 3 magnas enim fieri in pubertate in corporibus mutationes, non folum ex Gal. imb & Hipp. au&oritate , Apbor. lib. 3. Apbor. 18.Alex. probi. 1.probi. \i^.^tu\t\.Phyfiol. lib.^.cap.y.pnafcd ex ipfa rerum experientia palam fit: nam corpus in multo minori fpatio,qukm alias par elfe videretur * in proceritatem attollitur , membra etiam in latuj diftenduntur, mores immutantur ira, ut nefeio quid, fincerioris, ac magis fanae mentis prae fe ferant,vox ex tenui5 & exili craflior & fortior apparet, quod pro praecipuo pubertatis ligno ponic Alb. Magn. ubi fupra. In fceminis autem pedtus , & mammae prae caeteris partibus amplificantur,ac intumefcunr, aliaeque fanitatis, & morborum mutationes fe pro- dunt,ut Hipp. docuit in lib.de oftim. par.infin.& cit. Apbor. ij. Itb. 3. Cum his praeterea corporis infpiciendum eft: ^3 temperamentum,quo cognito, & de aliqua in figni corporis mutatione certior fattus judex , seta is quantitate, aliifque adminiculis fimul jnndtis , fa¬ cile declarare poterit,an hic de quo judicium ferre debet, pubes jam fadtus fit, nec ne. Jam verb fuprii declaravi fallaciam ejus conjedtu- ^4 rar,quae ex coeundi potentia defumitur,quamobrem fruftra Abb in c. de illis, el. 2. de defponf. impub. n. 4. venari flnd.ee , quibus indiciis in cognitionem ve¬ nire pol!imus,an puer ad coeundum potens fit,nam iis etiam indiciis invcftigatis,ac repertis, immo de ipfa coeundi potentia certiores facti,adhuc non erit manifeftum, adefte pubertatem,ex fupradi&is. Denique videamus an puberes integrum rationis ufum habeant,& confequenter apti fint ad quaecun¬ que civilia negotia indifferenter gerenda : & leges 8<£ quidem non permittunt his omnia fuo arbitrio ge¬ rere,fed eos curatoris tutela muniri voluerunt. Dicendum videtur , quod puberes habeant qui- 87 dem rationis integrum pene ufum , adhuc tamen rudem,ac imperfedtum, & ubi ratiocinatione opus $3 eft,e^jninimum valere,quamobrem omnia abfque prudflLagunt,& re<ft. Homer.Odyff. 7. Siclmfperares juniorem obviantem facere. Se^fser enim juniores imprudenter agunt. Jure merito igitur ^ negotih gerendis k legibus eli- minantur5& ad ftia propria gubernandaCurator do- tur illis, Jj*. mafculi, inftit. de curat, nimis etenim $ pallionibus vincuntur,& in voluptuofa impetu quo¬ dam irrationali feruntur,ita ut vix ab iis ulla ratio¬ ne deterreri poliunt, tefte Plar. & Gal. in locis jam fupra adduftis , immo ipfa commonftrante experien- ta [ Sed advertendum haec de prima pubertate in- telligi, hoc eft de aetate quatuordecim annorum ] cum vero haec fupra quam res patiatur nota fint. Jam huic qnseftioni finem imponamus. B SUMMA](https://iiif.wellcomecollection.org/image/b30459539_0033.jp2/full/800%2C/0/default.jpg)
